Μία "όμορφη χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα"
Η καινούργια θεατρική δημιουργία του Βασίλη Μπισμπίκη ακολουθεί τη συνταγή της περσινής επιτυχίας του (που συνεχίζει και φέτος), Άνθρωποι και Ποντίκια, επιλέγοντας αυτή τη φορά το κλασικό θεατρικό έργο του Strindberg, "The Father", για να το μεταφέρει στην Ελλάδα του σήμερα σε μία ακόμη διασκευή ακραίου και ωμού ρεαλισμού.
"Ο Πατέρας" είχε σοκάρει το κοινό της εποχής του, δείχνοντας τις ενδοοικογενειακές συγκρούσεις με μία ένταση που δεν είχε προηγούμενο. Συνέπεια των προσωπικών βιωμάτων του Strindberg σε μία εποχή που ο γάμος του με την Siri von Essen βρισκόταν σε κρίση, το έργο θεωρήθηκε χαρακτηριστικό του κινήματος του νατουραλισμού των τελών του 19ου αιώνα, που έδινε έμφαση στην υπερβολικά λεπτομερή απόδοση της πραγματικότητας, περιλαμβάνοντας βίαιες σκηνές και ήρωες με τραγικό τέλος, έχοντας την ανθρώπινη συμπεριφορά ως απόρροια της κληρονομικότητας και του κοινωνικο-οικονομικού περιβάλλοντος, που οδηγούν σε ενστικτώδεις στιγμιαίες αντιδράσεις. Υπό μία έννοια ο Μπισμπίκης, δημιουργώντας άκρως ρεαλιστικές παραστάσεις με ήρωες της "διπλανής πόρτας" και χαρακτήρες από το περιθώριο της κοινωνικής ζωής, εκπροσωπεί αυτή τη σχολή στο σύγχρονο εγχώριο θέατρο.
Ο βασικός κορμός παραμένει ο ίδιος με την προβληματική σχέση ανάμεσα στο πρωταγωνιστικό ζευγάρι να κυριαρχεί, έχοντας ως "μήλο της Έριδος" την ίδια την κόρη τους και αφορμή για τη μεταξύ τους σύγκρουση τις σπουδές και το μέλλον της. Κομβικά σημεία του κλασικού κειμένου παραμένουν αμετάβλητα, όπως οι αμφιβολίες που σπέρνει η σύζυγος στο μυαλό του άντρα της για την πατρότητα του παιδιού τους και οι δολοπλοκίες της, που τον οδηγούν στην παράνοια και τον τραγικό επίλογο.
Ο Βασίλης Μπισμπίκης, που αυτή τη φορά υπογράφει και το κείμενο, μένοντας πιστός στους κύριους θεματικούς άξονες, διαφοροποιείται αισθητά σε αρκετά σημεία. Τοποθετεί το χρόνο της ιστορίας (που διαδραματίζεται όπως και το πρωτότυπο μέσα σε ένα 24ωρο) στην παραμονή της Πρωτοχρονιάς, θέλοντας να αναδείξει το βαθμό σήψης των πρωταγωνιστών. Χρησιμοποιεί γλώσσα αθυρόστομη σε βαθμό που να ξεχνάμε το αυθεντικό. Το υβρεολόγιο φτάνει στα άκρα προκαλώντας ακόμη και το γέλιο, δικαιολογώντας το χαρακτηρισμό του έργου ως "τραγικής κωμωδίας" με "δόσεις μαύρου χιούμορ", στοιχεία που απουσιάζουν από το πρωτότυπο. Επιλέγει ως πρόσωπα εκείνα του στενού οικογενειακού κύκλου, συμπληρώνοντας το "τρίγωνο" πατέρα (Τάσος Ιορδανίδης) - μητέρας (Μαρίνα Ασλάνογλου) -κόρης (Νικολέττα Χαρατζόγλου) με τον αδερφό της συζύγου και κολλητό συνεργάτη του άντρα της (Ιωσήφ Ιωσηφίδης), που βρίσκεται άθελά του ανάμεσά τους, προσπαθώντας να λειτουργήσει αρχικά ως δίοδος επικοινωνίας για να καταλήξει ένα ακόμη "ανάχωμα" στον μεταξύ τους "πόλεμο", και της γιαγιάς (Γιάννα Σταυράκη) που μένει στο σπίτι υπό τη "φροντίδα" της νύφης της.
Οι προσθήκες των συγκεκριμένων χαρακτήρων έρχονται να δώσουν μία διαφορετική δυναμική στο έργο και τους χαρακτήρες του. Από τη μία η επαγγελματική συνεργασία μεταξύ των δύο αντρών με τα σχέδια του πατέρα για τις επιχειρήσεις τους να αναδεικνύουν την επίδραση του οικονομικού παράγοντα στις σύγχρονες σχέσεις, με τις όποιες επιλογές στο παρελθόν να επηρεάζουν καθοριστικά τις ισορροπίες στο σήμερα. Η φιλία του με τον αδερφό της γυναίκας του, γυναίκας που έχει φτάσει στο σημείο να μισεί τον ίδιο, φέρνει τον δεύτερο σε δύσκολη θέση, μπροστά και στις μηχανορραφίες της αδερφής του στην προσπάθειά της να τον πάρει με το μέρος της. Από την άλλη η γιαγιά, η παρουσία της οποίας στο σπίτι λειτουργεί για τη σύζυγο, που τη φροντίζει, ως βάρος και άλλοθι για το μίσος της απέναντι στον άντρα της.
Όπως και στο πρωτότυπο, η ιστορία, αν και φαινομενικά αφορά τη μάχη των φύλων, δεν επικεντρώνει, τελικά, στην πατριαρχία του άντρα και το φεμινισμό της συζύγου, με τις μεταξύ τους διαφορές να έχουν βαθύτερα αίτια, που σχετίζονται με σοβαρές ψυχολογικές διαταραχές και των δυο τους. Ο Μπισμπίκης στη δικιά του εκδοχή δε μένει στην παράνοια των συζύγων, παρά επιχειρεί να παρουσιάσει τους ίδιους και τη μεταξύ τους σχέση μέσα στο σύγχρονο κοινωνικο-οικονομικό πλαίσιο, αιτιολογώντας, εν μέρει, τις μεταξύ τους εντάσεις και καθιστώντας περισσότερο επίκαιρη την προβληματική της σύγκρουσης και της ενδοοικογενειακής βίας. Τα απωθημένα από τις εκατέρωθεν υποχωρήσεις του παρελθόντος, που φαντάζουν ως "θυσίες" χωρίς αντίκρισμα στο παρόν, τα χρέη από τα οικονομικά ανοίγματα και τα αντικρουόμενα συμφέροντα, οι ανεκπλήρωτες προσδοκίες, η έλλειψη επικοινωνίας, η αποξένωση, το βάρος της φροντίδας της ηλικιωμένης γιαγιάς δημιουργούν ένα σύνολο προβλημάτων που "πνίγουν" και τους δύο, οδηγώντας "στον πάτο" και όλους τους υπόλοιπους.
Ρεαλισμός χωρίς όρια για ακόμη μία φορά από τον Βασίλη Μπισμπίκη με εξαιρετικές ερμηνείες από το σύνολο των ηθοποιών, ξεχωρίζοντας την Μαρίνα Ασλάνογλου στο ρόλο της απηυδισμένης και εκδικητικής μητέρας, την Γιάννα Σταυράκη σε εκείνο μίας γιαγιάς, που δεν έχουμε συνηθίσει, με μία μοναδική στιγμή γαλήνης και ανθρωπιάς στον ορυμαγδό βωμολοχίας, προσβολών και διαξιφισμών της παράστασης και ο τραγικός πατέρας, Τάσος Ιορδανίδης, που προκαλεί ταυτόχρονα τον οίκτο και το φόβο, "φλερτάροντας" διαρκώς με την παράνοια.
Λαμβάνοντας υπόψη το αυθεντικό υλικό, θεωρούμε πως η διασκευή προσθέτει στο πρωτότυπο φέρνοντάς το στο σήμερα με επιτυχία. Στο τέλος, όμως, η διαρκής ένταση στις φωνές των ηθοποιών, στις σκηνές βίας και στο λεξιλόγιο που χρησιμοποιείται, όσο και αν συνάδουν με τον ωμό ρεαλισμό του δημιουργού, κουράζουν σε βαθμό που να μη μπορούμε να προσδιορίσουμε αν το κενό που υπήρχε μέσα μας, βγαίνοντας από το θέατρο, οφειλόταν στον κορεσμό από τα όσα προηγήθηκαν ή στην επιτυχία της παράστασης στο να μας μεταδώσει χωρίς αναισθητικό τη διαχρονική προβληματική του Strindberg. Συζητάμε, εξάλλου, για ένα έργο που και στην αρχική του εκδοχή είναι σε θέση να προκαλέσει, πόσο μάλλον στη συγκεκριμένη διασκευή, που μας μεταφέρει στη σκληρή πραγματικότητα του σήμερα.
Ακόμη και με αυτές τις επιφυλάξεις, ο "Πατέρας" παραμένει μία ενδιαφέρουσα πρόταση, η οποία μπορεί να μην έχει τη δυναμική του αριστουργηματικού "Άνθρωποι και Ποντίκια", καταφέρνει πάρα ταύτα να ξεχωρίσει κυρίως χάρη στις καθηλωτικές ερμηνείες και τον ρεαλισμό του, παρουσιάζοντας ακραίες στιγμές της σύγχρονης ελληνικής πραγματικότητας στο θεατρικό σανίδι.
Πρωτότυπο κείμενο: August Strindberg
Διασκευή - Δραματουργική επεξεργασία - Σκηνοθεσία : Βασίλης Μπισμπίκης
Παίζουν (αλφαβητικά): Μαρίνα Ασλάνογλου, Τάσος Ιορδανίδης, Ιωσήφ Ιωσηφίδης, Γιάννα Σταυράκη, Νικολέττα Χαρατζόγλου
Θέατρο Αποθήκη
Διάρκεια: 90' (χωρίς διάλειμμα)
Τετάρτη - Κυριακή 20:00 / Πέμπτη - Παρασκευή - Σάββατο 21:00 / Σάββατο απογευματινή 18:00
Τιμές Εισιτηρίων: Κανονικό 17€ / Φοιτητές, Άνεργοι, ΑμεΑ 15€
Για περισσότερες πληροφορίες: Πατέρας
