Διαχρονικά επίκαιρο
Όταν γράφτηκαν τα "Αξύριστα Πηγούνια" το 1996 η ελληνική κοινωνία προσπαθούσε να αντιληφθεί τις ραγδαίες αλλαγές που συνέβαιναν στους κόλπους της. Και αν ως τις αρχές της δεκαετίας του '90 τα ρατσιστικά φαινόμενα ήταν αρκετά περιορισμένα, η πολυπολιτισμική Ελλάδα του σήμερα, με την άνοδο της ακροδεξιάς ως αντίδραση μπροστά στον φόβο του καινούργιου, καθιστά αναπόφευκτη τη συνειδητοποίηση πως χρειάζονται αλλαγές σε πολιτικές και νοοτροπίες για την αρμονική συνύπαρξη όλων μας σε αυτό το νέο περιβάλλον.
Το ανέβασμα του έργου του Γιάννη Τσίρου, 15 χρόνια από όταν πρωτοπαίχτηκε, συμπίπτει χρονικά και με τις διεκδικήσεις του κινήματος του #ΜeΤoo και τα αυξημένα περιστατικά δολοφονιών και κακοποίησης γυναικών, που έχουν συγκλονίσει την ελληνική κοινή γνώμη, αναδεικνύοντας τις διαχρονικές παθογένειες της πατριαρχικής κοινωνικής δομής, που έχουν ενταθεί από τη διεύρυνση των ανισοτήτων κατά τις περιόδους των διαδοχικών κρίσεων, με πιο πρόσφατη εκείνη της πανδημίας. Η βράβευση για τα "Αξύριστα Πηγούνια" με το Α΄ κρατικό βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου θεατρικού συγγραφέα από το Υπουργείο Πολιτισμού το 2004 μία ακόμα ένδειξη πως ο Άγριος Σπόρος, μεταγενέστερο κείμενο του Τσίρου, που το είχαμε χαρακτηρίσει ως ένα από τα σημαντικότερα των τελευταίων χρόνων, δεν προέκυψε από παρθενογένεση.
Κεντρική θέση στο έργο έχει η γυναίκα, η οποία υπάρχει περισσότερο ως ιδέα και σύμβολο, παρά ως παρουσία. Οι τρεις άντρες πρωταγωνιστές, υπάλληλοι στο νεκροτομείο ενός νοσοκομείου, σε μία υπόγεια πτέρυγά του, αποκαλύπτουν το παρελθόν τους με αφορμή την άφιξη του πτώματος μίας αλλοδαπής, κοινής γνωστής τους.
Ερωμένη, φίλη, κρυφός πόθος, αντικείμενο του σεξ, θύμα εκμετάλλευσης και κακοποίησης, γυναίκα. Οι αναδρομές φέρνουν στο φως τα ενδόμυχα μυστικά, τις αλήθειες και τα ψέματα, τις φαντασιώσεις και τις ενοχές τους, επισημαίνοντας τα κοινωνικά στερεότυπα για τις γυναίκες και τους μετανάστες, φανερώνοντας, παράλληλα, τα πάθη, τα ένστικτα και τις αδυναμίες των γηγενών αντρών, αλλά και το πώς αυτά συνδιαμορφώνονται μεταξύ τους.
Ο Γιάννης Τσίρος δε δίνει άλλοθι σε κανέναν, παρά παρουσιάζει το πώς ξεκινούν και αναπτύσσονται αυτές οι κακοποιητικές συμπεριφορές ανάμεσά μας, παγιδεύοντας θύματα και θύτες. Οι αποκαλύψεις σταδιακά κλιμακώνονται και οι ανατροπές ρίχνουν τις μάσκες με την εικόνα της ίδιας γυναίκας να διαφοροποιείται από το σεξουαλικό "τρόπαιο" της εισαγωγής στο κατεστραμμένο πρόσωπο του κλεισίματος, "παίζοντας" και με τις δικές μας προκαταλήψεις.
Ρεαλιστική προσέγγιση και στήσιμο από τον Γιώργο Παλούμπη και τους συνεργάτες του σε ένα έργο που παραμένει σύγχρονο, παρά τα χρόνια, χωρίς τις κωμικές νότες, που έχουμε συνηθίσει σε παραστάσεις του είδους, με το δραματικό στοιχείο αυτή τη φορά να υπερισχύει.
Καλές οι ερμηνείες, αφήνοντας όμως την εντύπωση πως ακολουθούν τη δυναμική του κειμένου, παρά την ενισχύουν. Καθαρότερη η άρθρωση και πιο χαρακτηριστική η παρουσία του Γιώργου Πυρπασόπουλου, περισσότερο ψυχή και συναίσθημα ο Ηλίας Βαλάσης, λιγότερο φυσική η ερμηνεία του Στέλιου Δημόπουλου με τη χημεία τους να μην υστερεί αισθητά, ούτε όμως και να συμπαρασύρει.
Το σκηνικό του νεκροτομείου της Νατάσσας Παπαστεργίου περιλαμβάνει μικρές λεπτομέρειες, που συνεισφέρουν στη ρεαλιστική απεικόνιση του έργου, αφήνοντας την αίσθηση της παρακμής και της σήψης (η επιλογή του υπογείου στο κείμενο έμμεσα παραπέμπει και στην κοινωνική θέση των πρωταγωνιστών).
Σε μία περίοδο έντονων κοινωνικο-οικονομικών αναταραχών, ο Γιάννης Τσίρος αποτελεί έναν από τους πιο διορατικούς συγγραφείς της γενιάς του, καταφέρνοντας να εκφράσει με μοναδικό τρόπο, μέσα από τις ιστορίες και τους χαρακτήρες του, προβληματισμούς που βρίσκονται μπροστά από την εποχή τους. Τα "Αξύριστα Πηγούνια" είναι μία ακόμα απόδειξη αυτού του ταλέντου του, πετυχαίνοντας να εκφράσουν τα όσα βιώνουμε σήμερα με αμεσότερο τρόπο από ότι το έκαναν δύο δεκαετίες παλιότερα, όταν και πρωτογράφτηκαν.
Κείμενο: Γιάννης Τσίρος
Παίζουν: Γιώργος Πυρπασόπουλος, Ηλίας Βαλάσης, Στέλιος Δημόπουλος, Μαρία Νεφέλη Δούκα
Σκηνοθεσία: Γιώργος Παλούμπης
Θέατρο Μικρό Χορν
Διάρκεια: 90' (χωρίς διάλειμμα)
Τετάρτη 20:00 / Πέμπτη - Παρασκευή 21:00 / Σάββατο 18:00 & 21:00 / Κυριακή: 20:00
Τετάρτη - Πέμπτη - Παρασκευή: Α’ Ζώνη 18€ - Β’ Ζώνη Κανονικό 15€ - Ανέργων, Φοιτητικό 12€ - ΑμεΑ 10€ / Σάββατο απογευματινή: Γενική Είσοδος 15€ - Ανέργων, Φοιτητικό 12€ / Σάββατο βραδινή: Α’ Ζώνη 20€ - Β’ Ζώνη Κανονικό 18€ / Κυριακή: Α’ Ζώνη 18€ - Β’ Ζώνη 15€
Σύμφωνα με τα μέτρα που έχουν ανακοινωθεί, για την είσοδό σας στον χώρο είναι υποχρεωτική η επίδειξη πιστοποιητικού εμβολιασμού (τουλάχιστον 14 ημερών) ή νόσησης (έως 6 μήνες από τη διάγνωση). Επίσης η χρήση προστατευτικής μάσκας είναι υποχρεωτική κατά την είσοδο στο θέατρο, καθώς και κατά τη διάρκεια της παράστασης.
Για περισσότερες πληροφορίες: Αξύριστα Πηγούνια
