Γιώργος Σκεύας: O φόβος του σκηνοθέτη είναι να μην μπορεί να συνδεθεί με το υλικό πάνω στο οποίο δουλεύει

Γιώργος Σκεύας
28.11.2019
Γιώργος Σκεύας: O φόβος του σκηνοθέτη είναι να μην μπορεί να συνδεθεί με το υλικό πάνω στο οποίο δουλεύει

Ο Γιώργος Σκεύας είναι ένας σκηνοθέτης και σκηνογράφος της εποχής του. “Ο γάμος της Μαρίας Μπράουν”,  “Το Κουκλόσπιτο”, “Το τέλος”, “Φράνκι και Τζόνι” αποτελούν παραστάσεις που σκηνοθέτησε και αγαπήθηκαν ιδιαιτέρως από το θεατρόφιλο κοινό. Φέτος σκηνοθετεί την παράσταση "Ο θάνατος του Εμποράκου", στο θέατρο Εμπορικόν με πρωταγωνιστή τον Δημήτρη Καταλειφό και μία πλειάδα ταλαντούχων ηθοποιών.

σκευας-

Σκηνοθετείτε την παράσταση “Ο θάνατος του εμποράκου”, που θεωρείται το κορυφαίο έργο του Άρθουρ Μίλερ και χάρισε στο συγγραφέα το βραβείο Πούλιτζερ. Τι είναι αυτό που καθιστά το συγκεκριμένο έργο τόσο διαχρονικό;

Είναι πολλά τα στοιχεία που καθιστούν το έργο διαχρονικό. Ένα σπουδαίο κείμενο όπως αυτό, ορίζεται με διαφορετικό τρόπο στο πέρασμα του χρόνου. Η ανάγκη για αναγνώριση, η προσπάθεια να είσαι αρεστός, να σε συμπαθούν οι άλλοι, το κυνήγι του χρήματος και της επιτυχίας, οι σχέσεις ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας και ειδικά η σχέση πατέρα – γιου, η ανάγκη των γονιών για επιβεβαίωση μέσα από την πορεία των παιδιών τους, είναι μερικά από τα ζητήματα που θίγει το έργο.

 

Ποια ήταν η πρόκληση για εσάς στη συγκεκριμένη παράσταση;

Η καθαρότητα στην αφήγηση, το να ειπωθεί με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη σαφήνεια η ιστορία.

 

Yπήρξε κάτι που σας δυσκόλεψε;

Δεν ξέρω κάτι που να είναι εύκολο, όλα δύσκολα είναι.

 

Το σκηνικό που έχετε επιλέξει είναι ιδιαιτέρως λιτό. Τι θέλετε να επιτύχετε με αυτό;

Ήταν μια απόφαση που έλαβα από τη στιγμή που άρχισα να μελετώ και να μεταφράζω το έργο. Για μένα η πιο αφαιρετική αντίληψη για το σκηνικό εξυπηρετούσε απόλυτα τη σκηνοθετική γραμμή, που ήθελα να ακολουθήσω. Άλλωστε, ο ίδιος ο Μίλλερ στην πρώτη γραφή του έργου μιλούσε για ένα πολύ λιτό και αφαιρετικό σκηνικό. Αλλά ακόμη και το σκηνικό του πρώτου ανεβάσματος σε σκηνοθεσία του Ηλία Καζάν - το οποίο ενσωμάτωσε κατόπιν ο συγγραφέας στην τελική μορφή του έργου - ήταν για τα δεδομένα της εποχής αρκετά αφαιρετικό. Νομίζω ότι τα στοιχεία του νατουραλισμού αποπροσανατολίζουν και δεν βοηθούν στην πρόσληψη του έργου από τον σύγχρονο θεατή. Αντιθέτως, η πιο λιτή και αφαιρετική γραμμή θεωρώ ότι επιτρέπει να συγκεντρώνεται κανείς στην ιστορία και στους χαρακτήρες, αναδεικνύοντας την αρχετυπική διάσταση του έργου.

 

εμποράκο-
Από τη θεατρική παράσταση "Ο θάνατος του εμποράκου"

Η πορεία του πρωταγωνιστή, Γουίλυ Λόμαν, η άνοδος και η πτώση του θυμίζουν πολύ την πορεία του Νεοέλληνα. Ποια κοινά χαρακτηριστικά  εντοπίζετε από πλευράς σας;

Έχει μεγάλο ενδιαφέρον το γεγονός ότι, παρόλο που το έργο γράφτηκε πριν εβδομήντα χρόνια, είναι ανησυχητικά επίκαιρο στην Ελλάδα του σήμερα. Έχω την αίσθηση πως βλέποντας κάποιος την παράσταση μπορεί να αναγνωρίσει και να ταυτιστεί με πολλά από τα χαρακτηριστικά του κεντρικού ήρωα, αλλά και των υπολοίπων χαρακτήρων του έργου. Το κείμενο του Μίλερ, όπως και κάθε σπουδαίο έργο, έχει τη δύναμη να αγγίζει την ψυχή του θεατή, πέρα από τον τόπο και το χρόνο του ανεβάσματος.

 

Σε μία σκηνή ο Γουίλυ Λόμαν λέει “Δεν τρως το πορτοκάλι και μετά πετάς τη φλούδα. Ο άνθρωπος δεν είναι πορτοκάλι.” To νιώθετε αυτό να συμβαίνει στις μέρες μας;

Στις μέρες μας φοβάμαι, πως αυτή η αντίληψη είναι κυρίαρχη.

 

Σε κάποιο σημείο της παράστασης αναφέρεται πως “Σ΄αυτόν τον κόσμο υπάρχει μόνο αυτό που μπορείς να πουλήσεις". Ισχύει;

Δυστυχώς ναι. Στην εποχή μας τα πάντα κρίνονται και ορίζονται από την δυνατότητα τους να πουληθούν, να είναι εκμεταλλεύσιμα και κερδοφόρα.

 

O Σλοβένος θεατρικός συγγραφέας Zarko Petan  έχει πει πως “Στο θέατρο ο σκηνοθέτης είναι θεός. Δυστυχώς όμως οι ηθοποιοί είναι άθεοι”. Εσείς το έχετε αισθανθεί αυτό;

Όχι. Άλλωστε, το θέατρο είναι μια αυστηρά συλλογική δουλειά.

 

Παρατηρείται έντονο το φαινόμενο τον τελευταίο καιρό, αρκετοί ηθοποιοί να σκηνοθετούν κιόλας. Πώς κρίνετε αυτήν την τάση;

Ο καθένας είναι ελεύθερος να δοκιμάσει ό,τι επιθυμεί.

 

Ο Βρετανός ποιητής Τόμας Έλιοτ είχε πει πως “Ένα θεατρικό έργο πρέπει να σου δίνει να σκεφτείς κάτι. Όταν βλέπω ένα έργο και το καταλαβαίνω με την πρώτη, τότε ξέρω ότι δεν είναι και πολύ καλό”. Ποια η δική σας γνώμη;

Ο Έλιοτ με αυτόν τον αφορισμό μιλάει έμμεσα για την πνευματικότητα που θα έπρεπε να χαρακτηρίζει το ανέβασμα ενός έργου. Η απουσία πνευματικότητας καθιστά το αποτέλεσμα ρηχό και εύκολο.

 

Ποιος είναι ο μεγαλύτερος φόβος ενός σκηνοθέτη;

Το να μην μπορεί να βρει τρόπους να συνδεθεί προσωπικά με το υλικό πάνω στο οποίο δουλεύει.

Εύα Κακλειδάκη

Εύα Κακλειδάκη

Με λένε Εύα και είμαι καλά, όπως συνηθίζω, να λέω. Σπούδασα Κοινωνιολογία κι έκανα μεταπτυχιακό στις ανθρωπιστικές σπουδές. Αλλά καθώς, όπως λέει και ο ποιητής “Εδώ στου δρόμου τα μισά έφτασε η ώρα να το πω, άλλα είν’ εκείνα που αγαπώ γι’ αλλού γι’ αλλού ξεκίνησα”, κάπως έτσι κι εγώ αποφάσισα να ασχοληθώ με τη δημοσιογραφία. Ο λόγος; Η μαγική τέχνη της συνέντευξής μέσω της οποίας προσπαθώ να ανακαλύψω όχι μόνο τους άλλους, αλλά και τον ίδιο μου τον εαυτό.