Ζωή και λογοτεχνία συναντούν τη γυναίκα στο θεατρικό σανίδι
Αναζητώντας την απάντηση στο αίνιγμα της γυναικείας φύσης, η Αναστασία Θεοφανίδου, που πρωταγωνιστεί και ο Νίκος Βουδούρης, που σκηνοθετεί, επιχειρούν να δώσουν τη δικιά τους οπτική μέσα από τη λογοτεχνία, επιλέγοντας στο μονόλογό τους αποσπάσματα από τα κείμενα και τις ζωές των Virginia Woolf και James Joyce, δύο εκ των κορυφαίων και καινοτόμων πεζογράφων του 20ου αιώνα. Η λέξη versus - εναντίον στον τίτλο παραπέμπει πλασματικά στη μάχη των φύλων, που η παράσταση προσπαθεί στην πράξη να απομυθοποιήσει. Έχει ενδιαφέρον το ότι στην πραγματικότητα οι Woolf και Joyce, που έζησαν την ίδια χρονική περίοδο, είχαν τις "διαφορές" τους, που αποκαλύφτηκαν χρόνια αργότερα μέσα από τα γράμματα και τις προσωπικές σημειώσεις της πρώτης για το έργο του δεύτερου. Η κριτική της επικεντρώθηκε στο μνημειώδες μυθιστόρημα "Οδυσσέας", το οποίο δίχασε τη Woolf με τα σχόλια και τις απόψεις της να διίστανται.
Αυτή η άτυπη "λογοτεχνική ίντριγκα" δεν είναι ο αυτοσκοπός της παράστασης, παρά μία πρόφαση. Τα ίδια τα μυθιστορήματα και οι ηρωίδες τους "μπερδεύονται" από τη μία με την Virginia Woοlf και το τραγικό της τέλος και από την άλλη με την Nora Barnacle, σύζυγο του Joyce, στην οποία, προς μεγάλη δυσαρέσκεια της γυναίκας του, βασίστηκε ο ίδιος για τη δημιουργία του λογοτεχνικού χαρακτήρα της Molly Bloom, που "κλείνει" και τον "Οδυσσέα" του στο ρόλο μίας διαφορετικής Πηνελόπης. Πραγματικότητα και φαντασία περιπλέκονται σε συνεχείς εναλλαγές, κάνοντας δυσδιάκριτα τα όρια ανάμεσα στην αλήθεια και το ψέμα, τη γυναίκα και το είδωλό της.
Επιδιώκοντας να αποκτήσει το κείμενο περισσότερο βάθος και σαφέστερο προσανατολισμό, γίνονται προσθήκες από αποσπάσματα των Esther Vilar, με την ανατρεπτική της ματιά στη σχέση άντρα και γυναίκας, παρουσιάζοντας τη δεύτερη σε θέση ισχύος και καταπιεστή και της Doris Lessing, την "επική συγγραφέα της γυναικείας εμπειρίας", όπως τη χαρακτήρισε η Σουηδική Ακαδημία κατά την απονομή του Nobel Λογοτεχνίας το 2007, που "ρίχνει γέφυρες" ανάμεσα στα δύο φύλα, βάζοντας τον άνθρωπο πάνω από τις αντιθέσεις, τα δίπολα και τα άκρα, θέλοντας, όπως μας λέει και η παράσταση, "να τελειώνει με τις ιστορίες περί αντρών και γυναικών με όλα τα παράπονα, τις κατηγορίες και τις προδοσίες", που είναι και το κεντρικότερο μήνυμα του έργου.
Το εγχείρημα της "συνύπαρξης" των αυτούσιων αποσπασμάτων τόσων συγγραφέων, με διαφορετική γραφή και άποψη, μαζί με τους λογοτεχνικούς ήρωες και τις ζωές πραγματικών προσώπων, στην προσπάθεια να απεικονιστεί η πολυπλοκότητα και η χαοτική φύση της γυναικείας ψυχής, δημιουργεί ασυνέχειες τόσο στο ύφος όσο και στη ροή του κειμένου, που λιγότερο παραπέμπει σε συνομιλία και διάλογο ανάμεσα στους γυναικείους χαρακτήρες και το θεατή και περισσότερο σε αποσπασματικούς μονολόγους, που δεν καταφέρουν να "δέσουν" και να αποκτήσουν την απαραίτητη συνοχή. Επιπρόσθετα, η αποσπασματική αίσθηση δημιουργεί "κενά" τα οποία δύσκολα καλύπτονται από κάποιον που δεν είναι γνώστης του έργου των προαναφερόμενων συγγραφέων, μένοντας σε μία επιφανειακή "συρραφή" προτάσεων και ιδεών, που αδικεί τόσο την αρχική ιδέα όσο και την αξιόλογη προσπάθεια των συντελεστών.
Η παρουσία της Αναστασίας Θεοφανίδου αξιοπρεπέστατη, ανθρώπινη και συγκινητική με το βλέμμα και την έκφρασή της να ξεχωρίζουν. Σε στιγμές κορύφωσης θα θέλαμε χρωματισμό και ένταση στη φωνή και για να βγει συναίσθημα, αλλά και για να γίνει πιο αισθητή η διαφοροποίηση ανάμεσα στους πολλαπλούς ρόλους, που καλείται να υποδυθεί. Υπήρχε σε σημεία η αίσθηση της αφήγησης και όχι της ερμηνείας, με τα αντικείμενα, τα ρούχα και κάποιες σκηνοθετικές πινελιές να βοηθούν στον προσδιορισμό του εκάστοτε ρόλου.
Λιτό και λειτουργικό το σκηνικό, μαζί με το φωτισμό και τις ενδυματολογικές επιλογές υποστηρίζουν την παράσταση, δημιουργώντας την κατάλληλη ατμόσφαιρα. Τα επιμέρους στοιχεία υπάρχουν και είναι φανερό πως το έργο έχει "χτιστεί" με μεράκι και αγάπη από το καλλιτεχνικό δίδυμο. Στο κλείσιμο, όμως, το οποίο ήρθε αναπάντεχα γρήγορα, μας έμεινε η αίσθηση του ανικανοποίητου και του ότι θα μπορούσε να μας αφήσει η παράσταση περισσότερα με μία καλύτερη σύνθεση των επιμέρους συστατικών της.
Οι τελευταίες κουβέντες της ίδιας της Αναστασίας Θεοφανίδου προς το κοινό αναδεικνύουν και τον ιδιαίτερο παραλληλισμό του έργου. Μας ανέφερε πως τα όσα παρακολουθήσαμε με αφετηρία δύο κλασικούς, μία γυναίκα και έναν άντρα και τους ήρωές τους, ήταν δημιούργημα ενός άλλου ζευγαριού στη ζωή και την τέχνη με μία ιστορία 37 χρόνων, που συνεχίζει. Και αυτό το μάθημα ζωής, που "κρύβεται" πίσω από την ίδια την παράσταση, είναι, ίσως, αυτό που θα κρατήσουμε ως τη μεγαλύτερη αλήθεια της.
Επιλογή –προσαρμογή κειμένων: Νίκος Βουδούρης, Αναστασία Θεοφανίδου
Πρωτότυπα κείμενα: Virginia Woolf, James Joyce, Esther Vilar, Doris Lessing
Ερμηνεία: Αναστασία Θεοφανίδου
Σκηνοθεσία: Νίκος Βουδούρης
Διάρκεια Παράστασης: 65' (χωρίς διάλειμμα)
Οι παραστάσεις γίνονται σε συνεργασία με το Eclipse Group Theater.
Η παράσταση συνεχίζεται στις 18, 19, 20, 21, 22 και 23 Σεπτεμβρίου στη μαγική σοφίτα του Μπενσουσάν Χαν στη Θεσσαλονίκη
Για περισσότερες πληροφορίες (επίσημη σελίδα στο facebook της θεατρικής ομάδας Σχήμα Εκτός Άξονα): Συνομιλίες Γυναικών
