Όρνιθες (ή πώς να γίνεις πουλί)

Όρνιθες
13.04.2020
Όρνιθες (ή πώς να γίνεις πουλί)

Απόδραση από το "κλουβί"

Ο Μπάμπης Μακρίδης και το Ίδρυμα Ωνάση ξεκίνησαν για ένα ντοκιμαντέρ με θέμα του την πετυχημένη ομώνυμη θεατρική παράσταση του Νίκου Καραθάνου για να καταλήξουν σε ένα μοναδικό κινηματογραφικό υβρίδιο πραγματικού και φανταστικού, μπερδεύοντας "τα όρια του ντοκιμαντέρ, της μυθοπλασίας και της πολιτικής φαντασίας". Οι ηθοποιοί στα παρασκήνια και τις πρόβες, οι ρόλοι πάνω στη σκηνή, άνθρωποι που θέλουν να γίνουν πουλιά και πουλιά που μοιάζουν με τους ανθρώπους. Έννοιες και καταστάσεις που αποκτούν νέα σημασία σε συνθήκες και μέρες εγκλεισμού.

Όρνιθες
Ξεκινώντας από την ομώνυμη παράσταση του Νίκου Καραθάνου (Φωτογραφία: Ίδρυμα Ωνάση)

Εμβόλιμες πραγματικές συνεντεύξεις του ντοκιμαντέρ που θα υπήρχε και στιγμές των ηθοποιών-ανθρώπων-πουλιών εκτός σκηνής και θεάτρου, στις ταράτσες των πολυκατοικιών της Αθήνας, στην Times Square και κάτω από τη Γέφυρα του Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης, στα χιόνια της Παταγονίας, στις Πυραμίδες της Αιγύπτου και τα ηφαιστειακά λιβάδια της Ισλανδίας. Η κάμερα του Μακρίδη ταξίδεψε και "πέταξε" και εκείνη μαζί με τους συντελεστές της παράστασης στην περιοδεία τους.

"Θραύσματα" στιγμών, πλάνων, λέξεων, ήχων, φράσεων και μαγευτικών εικόνων, προσπαθούν να βρουν συνοχή και να αποκτήσουν τη δικιά τους κινηματογραφική γλώσσα μέσα από την ιστορία των "Ορνίθων" του Αριστοφάνη και των τίτλων των κεφαλαίων, που περιγράφουν τα βήματα για να μπορέσει ο άνθρωπος να γίνει πουλί. Το έργο επιχειρεί με αυτόν τον τρόπο να βάλει μία τάξη στο συσσωρευμένο, μαγνητοσκοπημένο χάος και, περιέργως, το καταφέρνει σε μεγάλο βαθμό, έχοντας τα προαναφερθέντα σημεία αναφοράς ως αφετηρίες για να παρουσιάσει την "ιστορία" του, χωρίς να την περιορίσει, αλλά να την απελευθερώσει.

Όρνιθες
Άνθρωποι που θέλουν να γίνουν πουλιά σε ένα έργο που μας ταξιδεύει στον κόσμο (Φωτογραφία: Ίδρυμα Ωνάση)

Το ντοκιμαντέρ, το θεατρικό κείμενο, η ίδια η παράσταση μετατρέπονται σε αφορμές για να εκφραστούν άναρχα ιδέες, αλληγορίες και σκέψεις με ποικίλους τρόπους. Μεμονωμένα στιγμιότυπα, που προκαλούν παράλληλους συνειρμούς με τον κεντρικό "σεναριακό κορμό" της ταινίας, όπως η συσχέτιση Κένεντι και Τραμπ, με τον πρώτο να στρέφει το βλέμμα στον ουρανό και το φεγγάρι και τον δεύτερο να το καλύπτει με τα τείχη που υψώνει, αλλά και η παρουσίαση της ζωής από τα μάτια των πουλιών, που οι άνθρωποι εξοντώνουν και καταναλώνουν λαίμαργα, καταπατώντας τον κόσμο και την ύπαρξή τους με απληστία.

Όρνιθες
"Βρες τα φτερά και πέταξε μακρυά, ελεύθερος" (Φωτογραφία: Ίδρυμα Ωνάση) 

 Ο Μακρίδης καταφέρνει με τον καταιγισμό εικόνων και στιγμών στα περιγραφόμενα νοηματικά πλαίσια να δημιουργήσει μία ταινία που δίνει τη δυνατότητα στον καθένα μας να την ερμηνεύσει με μοναδικό τρόπο, συνθέτοντας τη δικιά του ιστορία μέσα από τα κομμάτια της. Νοήματα που μετατρέπονται σε στίχους σε μία διαφορετική κινηματογραφική ποίηση από αυτή που έχουμε συνηθίσει. Κατά μία έννοια, το αρχικό κατακερματισμένο υλικό (υπήρξαν ελάχιστες μεμονωμένες προσθήκες μετά το μοντάζ του) λειτούργησε ευεργετικά, με τον θεατή, που θα καταφέρει να βρει τον μίτο της Αριάδνης στον "λαβύρινθο" της ταινίας, να μπορεί να φτάσει από διαφορετική κάθε φορά διαδρομή στην έξοδο με το "φτερούγισμα" του κλεισίματος.

Μέσα από αυτή την αντεστραμμένη δημιουργική διαδικασία, με το κείμενο να προκύπτει εκ των υστέρων από τη σύνθεση των πλάνων, οι "Όρνιθες" του Μακρίδη, αν και ξεκινούν από εκείνες του Καραθάνου και του Αριστοφάνη, στην πορεία αποκτούν τη δική τους ταυτότητα, για να ξεφύγουν από τα "στεγανά" του ντοκιμαντέρ, ανοίγοντας τα δικά τους "κινηματογραφικά φτερά" .

Η ταινία ήταν διαθέσιμη μέχρι την Τετάρτη 15/4.

Νίκος Πράσσος

Νίκος Πράσσος

Μου είπε η σύζυγος "τα γράφεις που τα γράφεις δεν τα ανεβάζεις και σε καμιά ιστοσελίδα;" Όπερ και εγένετο.  Η τέχνη ισορροπεί τον τεχνοκρατισμό της Πληροφορικής, που σπουδάσαμε και διδάσκουμε. Συναίσθημα και ορθολογισμός ακροβατούν σε ένα ταξίδι με κοινό παρoνομαστή τη γνώση, επαναπλαισιώνοντας τις υπάρξεις μας μέσα σε έναν κόσμο που συνεχώς αλλάζει, μένοντας συνάμα τόσο ίδιος, όπως και οι άνθρωποί του.