Θεατρικός "Μαραθώνιος"
Η Σοφία Αδαμίδου, που υπογράφει τη θεατρική διασκευή, έχει χαρακτηρίσει την παράσταση ως τραγικά επίκαιρη. Εμείς από πλευράς μας θεωρούμε πως το ομώνυμο μυθιστόρημα του Dalton Trumbo, αλλά και η ταινία που ακολούθησε τρεις δεκαετίες αργότερα, έχοντας τον ίδιο στο σενάριο και τη σκηνοθεσία, είναι έργα περισσότερο τραγικά διαχρονικά, όπως αρμόζει σε κάθε αριστούργημα οποιασδήποτε τέχνης, μιας και καταφέρνουν να μιλήσουν με τον πλέον άμεσο τρόπο για τις ολέθριες συνέπειες της εμπόλεμης σύρραξης στο ανθρώπινο είδος, ανεξαρτήτως εποχής, πολέμου και τόπου καταγωγής.
Ο Τζο (Τάσος Ιορδανίδης) "ξυπνάει" μέσα στο σκοτάδι για να συνειδητοποιήσει αυτό που του έχουν κάνει. Ζωντανός-νεκρός, χωρίς όραση, χωρίς ακοή, χωρίς άκρα, με μοναδικούς τρόπους για να "νιώσει", το δέρμα του κουφαριού του και την όσφρησή του, η οποία με κόπο διαπερνά τη μυρωδιά του θανάτου που τον έχει ζώσει. Μόνη του διέξοδος από τον απερίγραπτο πόνο οι αναμνήσεις του παρελθόντος, που λειτουργούν, αρχικά, ως στιγμιαία "διαφυγή" από τη σοκαριστική εικόνα του παρόντος, τόσο για εκείνον όσο και για τον θεατή, για να καταλήξουν σε από κοινού "εγκλωβισμό" στην τραγωδία της αντιδιαστολής της ευτυχισμένης ζωής του τότε με το μαρτύριο της ανυπαρξίας της στο "σήμερα".
Πειραματόζωο των στρατιωτικών, που τον θεωρούν κλινικά νεκρό, ο Τζο βρίσκει τον τρόπο να επικοινωνήσει μαζί τους, ζητώντας σαν στερνή επιθυμία είτε να τον παρουσιάσουν σε καρναβάλι για να δει ο κόσμος την αλήθεια του πολέμου είτε να τον σκοτώσουν.
Η παράσταση διαφοροποιείται από το πρωτότυπο παρουσιάζοντας την ιστορία αποκλειστικά από την πλευρά του Τζο, με τον Τάσο Ιορδανίδη να δίνει φωνή στη σκέψη του χαρακτήρα, εκφράζοντας μέσα από κάθε σπιθαμή του ακινητοποιημένου σώματός του τον ανείπωτο πόνο και την απόγνωση με τρόπο που καθηλώνει. Το σκηνικό της Ηλένιας Δουλαδήρη γίνεται ένα με το κορμί του ήρωα, συνδυαζόμενο άρτια με τους εξαιρετικούς φωτισμούς του Σάκη Μπιρμπίλη, που με τη μουσική του Τάσου Σωτηράκη βγάζουν συναίσθημα και ένταση, ενισχύοντας την ενέργεια των λέξεων και των εκφράσεων του πρωταγωνιστή. Η σκηνοθεσία της Θάλειας Ματίκα έχει στο επίκεντρο τον ηθοποιό, υποστηρίζοντας μία άκρως απαιτητική ερμηνεία, με τον ίδιο να στέκεται όρθιος, βαστάζοντας το κορμί του, στο σύνολο σχεδόν του έργου.
Η όλη σύλληψη αναδεικνύει την ουσία του αυθεντικού, μιας και το αντιπολεμικό μήνυμα του Trumbo δεν προκύπτει από ιδεολογικά σλόγκαν, πολιτικές τοποθετήσεις, ακτιβισμούς και διαμαρτυρίες, παρά απορρέει μέσα από τις συνέπειες του πολέμου στο σώμα και την ψυχή του ήρωά του. Σεβόμενη το πρωτότυπο υλικό, ορθά η Σοφία Αδαμίδου παρουσιάζει την ιστορία μέσα από τον Τζο, χωρίς να επεκτείνεται σε πολιτικο-κοινωνικές αναφορές, πλην μίας μεμονωμένης και σύντομης προσθήκης για τους πολέμους διαφορετικών περιόδων, φτάνοντας και στη Συρία του σήμερα, για να επισημάνει τη διαχρονικότητα του προσώπου και της τραγωδίας του. Η συγκεκριμένη επιλογή φαντάζει, εκ πρώτης όψεως, ως αδυναμία, μιας και δεν υπάρχει η εμβάθυνση στο κεντρικό ζήτημα στο βαθμό που θα μπορούσε αυτό να συμβεί. Αυτή η προσέγγιση, όμως, του Trumbo είναι που κάνει το εν λόγω έργο να ξεχωρίζει με την αμεσότητα και την απλότητά του, χωρίς να εμπίπτει στην κατηγορία των γνωστών αντιπολεμικών μανιφέστων.
Η απουσία των άλλων προσώπων δίνει περαιτέρω έμφαση στον κεντρικό χαρακτήρα, με τον θεατή να επικεντρώνει στο προσωπικό του δράμα, συναντώντας μικρές στιγμές ανακούφισης στις έξυπνα ενσωματωμένες αναμνήσεις του κειμένου και στην αίσθηση του αγγίγματος της νοσοκόμας, που καταφέρνει να "ακούσει" την κραυγή αγωνίας του, μέσα από την ανθρωπιά και την ενσυναίσθησή της.
Η σοκαριστική συνειδητοποίηση, οι μνήμες των φίλων που χάθηκαν, οι στιγμές του παρελθόντος με την αγαπημένη σύντροφο και τον πατέρα, η απόγνωση του πόνου και της μοναξιάς, το "φλερτ" με τον παραλογισμό, η απρόσμενη χριστουγεννιάτικη ευχή της νοσοκόμας, η απελπισμένη έκκληση για να δοθεί ένα τέλος στην τραγωδία. Το κλείσιμο περισσότερο συμβολικό, έντονο και ηχηρό από εκείνο της ταινίας, δικαιολογείται από την οπτική γωνία της προσέγγισης και το στήσιμο μίας παράστασης που μας δημιούργησε, στιγμιαία, την επιθυμία του να κρατούσε λίγα λεπτά παραπάνω, σκέψη που χάθηκε μονομιάς μπροστά στην εικόνα του εξαντλημένου Ιορδανίδη, ο οποίος, "πιασμένος" από την υπερπροσπάθεια, ξεπρόβαλε μέσα από τo σκοτάδι της σκηνής περπατώντας με δυσκολία προς το κοινό για τη δικιά του "λύτρωση", λίγο πριν το πέσιμο της αυλαίας.
Εξίσου συγκλονιστικός με τα όσα είχαν προηγηθεί σε μία μοναδική κατάθεση ψυχής, ενός ρόλου πραγματική πρόκληση.
Βασιζόμενο στο ομώνυμο βιβλίο του Dalton Trumbo / Θεατρική διασκευή - Απόδοση: Σοφία Αδαμίδου
Πρωταγωνιστεί: Τάσος Ιορδανίδης
Σκηνοθεσία: Θάλεια Ματίκα
Θέατρο: Επί Κολωνώ
Διάρκεια: 50' (χωρίς διάλειμμα)
Δευτέρα - Τρίτη στις 21:00
Τιμές Εισιτηρίων: Κανονικό 13€ / Προσφορά Viva.gr 10.4€
Για περισσότερες πληροφορίες : O Τζόνι πήρε το Όπλο του
