Ρεαλισμός χωρίς όρια
Το Καπερναούμ προκαλεί και διχάζει. Ρεαλιστικό σε στήσιμο όσο δεν πάει, παραπέμποντας σε ντοκιμαντέρ ως προς το ύφος, κάνοντας χρήση Steadicam με πλάνα που ακολουθούν τους πρωταγωνιστές σε κάθε τους κίνηση και ερμηνείες στην πλειοψηφία τους αληθοφανείς, σε βαθμό που να αναρωτιέσαι αν έχεις να κάνεις με ηθοποιούς ή με ανθρώπους που υποδύονται τους εαυτούς τους, παρουσιάζει την ιστορία του δωδεκάχρονου Zain, που προσπαθεί να επιβιώσει στις φτωχογειτονιές του Λιβάνου. Το σενάριο προσπαθεί να πείσει και αυτό με τη σειρά του, με την ταινία να ξεκινά από τη δίκη των γονέων του μικρού, που έχουν μηνυθεί από τον ίδιο για το "έγκλημα" του να τον φέρουν στη ζωή, "ξετυλίγοντας" το παρελθόν με διαδοχικές αναδρομές.
Τα πλάνα από drone, που αποκαλύπτουν τα χαμόσπιτα στα οποία διαδραματίζεται η ιστορία, ο εξαιρετικός Zain al-Rafeea, Σύριος πρόσφυγας και ο ίδιος, που γεμίζει κάθε σκηνή της ταινίας, η μετανάστρια από την Αιθιοπία Rahil (Yordanos Shiferaw), που του παρέχει καταφύγιο όταν εκείνος εγκαταλείπει την οικογένειά του, με το προσωπικό της δράμα, το μωρό της, Yonas, που ο Zain αναλαμβάνει να φροντίσει τις στιγμές που η Rahil λείπει από το σπίτι, με το ανέλπιστα εξαιρετικό, φυσικό "παίξιμό του".
Το έργο έχει επιφανειακά όλα τα συστατικά ενός αριστουργήματος. Στην πράξη, όμως, μένει στην αληθοφάνεια υπόθεσης και ερμηνειών, χωρίς να διεισδύει στα βαθύτερα αίτια, αδυνατώντας να αναδείξει, για παράδειγμα, το κοινωνικοπολιτισμικό πλαίσιο ή χαρακτήρες και καταστάσεις, που να "ξεφεύγουν" από τις υπεραπλουστευμένες ακρότητες και τα κλισέ του συγκεκριμένου.
Ο ρεαλισμός της σοκάρει. Ταυτόχρονα, αυτή η επιλογή, "παγιδεύει", δημιουργώντας απαιτήσεις, που δεν ικανοποιούνται. Δεύτεροι ρόλοι που δεν ανταποκρίνονται όλοι τους το ίδιο καλά με τους βασικούς, υπόθεση, που, με το αληθοφανές "περιτύλιγμα", προσπαθεί να μας κάνει να δεχτούμε αλόγιστα τα όσα συμβαίνουν, πετυχαίνοντάς το όλο και δυσκολότερα όσο πλησιάζουμε προς το κλείσιμο.
Η επιλογή της ρεαλιστικής προσέγγισης καθιστά ασύμβατη την όποια απόπειρα αναγωγής των νοημάτων της ταινίας σε ένα περισσότερο συμβολικό πλαίσιο, με τα σεναριακά "κενά" και ελλείψεις να είναι περισσότερο "αγεφύρωτα" και έκδηλα για κάποιον που αναζητά την αλήθεια στην ουσία και όχι μόνο στην εικόνα.
Το Καπερναούμ αφήνει μία ανάμεικτη αίσθηση, όντας μία εντυπωσιακή σε στιγμές ταινία, που θα μπορούσε, όμως, να "ακροβατήσει" περισσότερο προσεκτικά στους χαρακτήρες, τις μεταξύ τους σχέσεις και το πλαίσιο στο οποίο ζουν και επιβιώνουν. Αντ' αυτού, επιλέγει την "εύκολη" λύση του σοκ και της πρόκλησης, "κρύβοντας" τα όποια μειονεκτήματα κάτω από το "χαλάκι" του ρεαλισμού της, που, στο τέλος, λειτουργεί εις βάρος της, αφήνοντας την αίσθηση ενός έργου που θα μπορούσε να είναι πολλά περισσότερα, από την ωμή κινηματογραφική απεικόνιση μεμονωμένων εμπειριών των συντελεστών της.
Οικουμενικό Βραβείο στο Φεστιβάλ των Καννών / Υποψήφια για Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας
Καπερναούμ / Capharnaüm (2018) / Είδος: Δραματική / Σκηνοθεσία: Nadine Labaki / Διάρκεια: 126'
Το Trailer της ταινίας
Για περισσότερες πληροφορίες: Καπερναούμ
