Δυστυχώς Απουσιάζατε

Sorry We Missed You
28.11.2019
Δυστυχώς Απουσιάζατε

Γροθιά στο στομάχι

Ο Ken Loach επιστρέφει σε αυτό που ξέρει να κάνει με μοναδική κινηματογραφική απλότητα και ειλικρίνεια. Ωμός ρεαλισμός, ζητήματα της σύγχρονης πραγματικότητας, ερμηνείες άγνωστων ηθοποιών γεμάτες αλήθεια, σαν να παρακολουθούμε τις ζωές των πρωταγωνιστών μέσα από την "κλειδαρότρυπα" του φακού. 

 Ο Ricky (Kris Hitchen), μεροκαματιάρης που έχει κάνει του κόσμου τις χαμαλοδουλειές, και η σύζυγός του Abbie (Debbie Honeywood), που φροντίζει ηλικιωμένους και αρρώστους, προσπαθούν να επιβιώσουν. Έχοντας κουραστεί να δουλεύει για τους άλλους, ο Ricky αποφασίζει να ρισκάρει με την προσδοκία να γίνει αφεντικό του εαυτού του, αγοράζοντας ένα φορτηγάκι με ακόμη ένα δάνειο, προκειμένου να εκτελεί μεταφορές δεμάτων ως αυτοαπασχολούμενος σε εταιρεία courier που του παρέχει το franchise. Abbie και Ricky, μπροστά στο όνειρο της καλύτερης ζωής, της επαγγελματικής ανεξαρτησίας και της αγοράς του δικού τους σπιτιού, αρχίζουν, χωρίς να το αντιληφθούν, να χάνουν τους εαυτούς τους.

Sorry we missed you
Προσπαθώντας να μείνουν οικογένεια (Φωτογραφία: BBC Films)

 Ανάμεσά τους τα παιδιά τους, ο επαναστάτης με αιτία Seb (Rhys Stone), που προτιμά να "δραπετεύει" από το σχολείο και τη "μοναξιά" του σπιτιού του, βρίσκοντας διέξοδο στις παρέες και στις εικόνες των γκράφιτι που δημιουργεί και η Lisa (Katie Proctor), που παραμένει δίπλα στους γονείς και αποτελεί πυλώνα σταθερότητας της οικογένειας, έχοντας καλές σχέσεις και με τον αδερφό της. 

 Μέσα σε αυτό το κοινότυπο τοπίο, ο Loach, σε συνεργασία με τον για χρόνια σεναριογράφο του Paul Laverty, παρουσιάζουν τη σύγχρονη δυστοπία της καθημερινότητας εκατομμυρίων εργαζομένων του αναπτυγμένου κόσμου. Και οι δυο γονείς είναι θύματα της οικονομικής κρίσης του 2008 με τη χρεοκοπία των τραπεζών να έχει άμεσο αντίκτυπο στο πρώτο τους στεγαστικό δάνειο και τον Ricky να μένει άνεργος, εξαιτίας της κατάρρευσης του κλάδου της οικοδομής. Η Abbie αναγκάζεται να δουλεύει 14 ώρες ημερησίως για να πληρώνεται τελικά σύμφωνα με τον αριθμό των ασθενών που φροντίζει, βάζοντας από την τσέπη της τα έξοδα μεταφοράς από το ένα σπίτι στο άλλο.

Sorry We Missed You
"Στα πρόσωπά τους βλέπω εκείνο της μητέρας μου. Δεν μπορώ να καταλάβω πώς τα παιδιά τους τους αφήνουν μονάχους", η κραυγή απόγνωσης της μητέρας αναφερόμενη στους ασθενείς που φροντίζει 14 ώρες την ημέρα (Φωτογραφία: BBC Films)

O Ricky εργάζεται από το πρωί μέχρι το βράδυ χωρίς μισθό, άδειες και bonus, με την αμοιβή του να καθορίζεται από τον αριθμό των δεμάτων που παραδίδει και από το αν τα καταφέρνει εντός του τιθέμενου χρονοδιαγράμματος. Τα συνεχή σκαναρίσματα των πακέτων στις αποθήκες με την ειδική συσκευή που τον ακολουθεί σε κάθε του διαδρομή δείχνοντάς του το δρόμο για την επόμενη παράδοση, μας μεταφέρουν σε ένα οργουελικό σκηνικό, που δεν αναφέρεται στο μέλλον, αλλά στο σήμερα με τα αφεντικά και τους πελάτες - παραλήπτες να μπορούν να παρακολουθήσουν σε κάθε στιγμή τη θέση των δεμάτων, όπως και εκείνη του πρωταγωνιστή-μεταφορέα. 

Ο έντονος ανταγωνισμός, το συνεχές άγχος και η πίεση του χρόνου που κυριολεκτικά είναι χρήμα, οδηγούν το ζευγάρι σε ένα απάνθρωπο καθημερινό πρόγραμμα, που έχει ως αποτέλεσμα την μεταξύ τους αποξένωση. Ενδεικτικά, στην ταινία παρουσιάζονται οι γονείς να επικοινωνούν με τα παιδιά για μεγάλα διαστήματα μέσω κινητού, παραπέμποντας έμμεσα στις συνθήκες εργασίας του Ricky, ο οποίος είναι προσκολλημένος στην οθόνη και τις ενδείξεις της συσκευής του υποδηλώνοντας την εξάρτηση του ανθρώπου από την τεχνολογία, που αντί να τον υπηρετεί καταφέρνει να τον εξουσιάσει.

Sorry We Missed You
H τεχνολογία που άλλες φορές υπηρετεί και άλλες εξουσιάζει τον άνθρωπο, ένας από τους προβληματισμούς της ταινίας (Φωτογραφία: BBC Films)

Αποτέλεσμα αυτής της απομάκρυνσης και της έλλειψης επικοινωνίας είναι η αλλαγή στον χαρακτήρα του Seb, ο οποίος αποζητά απεγνωσμένα διέξοδο, φτάνοντας σε αντιδραστικές συμπεριφορές που οδηγούν τις καταστάσεις στα άκρα. Διάλογοι γεμάτοι ένταση, στιγμές που με φυσικότητα παρουσιάζουν το πώς άνθρωποι που αγαπιούνται και έχουν καλές προθέσεις χάνονται μέσα στην παραζάλη της ασφυκτικής καθημερινότητας και των λανθασμένων προτεραιοτήτων και επιλογών, αρχίζοντας να λειτουργούν ενστικτωδώς, βίαια και απερίσκεπτα. Σε αυτές τις σκηνές έντασης, τις οποίες ο Loach στήνει με χαρακτηριστική ευκολία και μας παρουσιάζει αφοπλιστικά αβίαστα, έρχονται οι δύο γυναίκες της οικογένειας, μάνα και κόρη, να λειτουργήσουν ως "κυματοθραύστες", καταφέρνοντας με την αγάπη, το θάρρος και την υπομονή τους να κατευνάσουν τα πάθη και να ρίξουν γέφυρες επικοινωνίας ανάμεσα σε πατέρα και γιο.

Sorry we missed you
Η αποξένωση οδηγεί το μεγαλύτερο παιδί στην αναζήτηση διεξόδου και στη σύγκρουση με τους γονείς του (Φωτογραφία: BBC Films)

Τα εμπόδια και οι αναποδιές για την οικογένεια δεν έχουν τελειωμό με τις εμβόλιμες στιγμές χαράς να δίνουν σύντομες ανάσες σε πρωταγωνιστές και θεατή, μέχρι να αρχίσει να αχνοφαίνεται απρόσμενα η ελπίδα των ξεχασμένων θέλω για να έρθει και να χαθεί στα λάθος πρέπει. Ακόμη και στα σημεία ανάπαυλας, στα οποία τα μέλη της οικογένειας χαλαρώνουν ξεχνώντας τα προβλήματά τους, το έργο συνεχίζει να μας θυμίζει την πίεση και την έλλειψη του χρόνου, έχοντας τα παιδιά να διασκεδάζουν με τους γονείς στο "χώρο εργασίας" τους με την κόρη να συνοδεύει τον πατέρα της στη δουλειά για να παίξει μαζί του βοηθώντας τον στο μοίρασμα των δεμάτων και σε άλλη σκηνή την οικογένεια να ακούει μουσική και να τρώει στο φορτηγάκι, που περιμένει μέσα στη νύχτα τη μητέρα να επιστρέψει από ένα έκτακτο περιστατικό σε ασθενή της.  

Sorry we missed you
H πιο ανέμελη στιγμή του έργου έρχεται να μας θυμίσει όσα πραγματικά αξίζουν (Φωτογραφία: BBC Films)

Μένοντας πιστός ο Ken Loach στη θεματολογία της ανεργίας, της φτώχειας και της βιοπάλης απέναντι σε ένα κοινωνικοπολιτικό σύστημα που δε σέβεται την ανθρώπινη αξιοπρέπεια δείχνοντας το πιο σκληρό του πρόσωπο στον εργαζόμενο, τον οποίο και χρησιμοποιεί ως αναλώσιμο πιόνι στη "σκακιέρα" της ανάπτυξης των λίγων, πέφτει θύμα του εαυτού του σε ένα έργο που το έχουμε ξαναδεί από τον ίδιο (Riff-Raff, My Name is Joe, I,Daniel Blake). Μπορεί από τις πρώτες ταινίες του δημιουργού να έχουν σημειωθεί ραγδαίες τεχνολογικές αλλαγές και κοινωνικές εξελίξεις, όσο όμως συνεχίζουμε να βλέπουμε τις πολιτικές να παραμένουν αμετάβλητες και τις κοινωνίες να αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα, τόσο θα συνεχίζει ο Loach όχι μόνο να έχει λόγο ύπαρξης, αλλά να αποτελεί αναγκαιότητα, που, σε αντιδιαστολή με τον τίτλο της ταινίας, μας κάνει να σκεφτόμαστε πως "ευτυχώς είστε εδώ".

 Δυστυχώς Απουσιάζατε (2019) / Είδος: Δραματική / Σκηνοθεσία: Ken Loach / Διάρκεια: 101'

Το Trailer της ταινίας.

Για περισσότερες πληροφορίες: Sorry We Missed You

Νίκος Πράσσος

Νίκος Πράσσος

Μου είπε η σύζυγος "τα γράφεις που τα γράφεις δεν τα ανεβάζεις και σε καμιά ιστοσελίδα;" Όπερ και εγένετο.  Η τέχνη ισορροπεί τον τεχνοκρατισμό της Πληροφορικής, που σπουδάσαμε και διδάσκουμε. Συναίσθημα και ορθολογισμός ακροβατούν σε ένα ταξίδι με κοινό παρoνομαστή τη γνώση, επαναπλαισιώνοντας τις υπάρξεις μας μέσα σε έναν κόσμο που συνεχώς αλλάζει, μένοντας συνάμα τόσο ίδιος, όπως και οι άνθρωποί του.