Δον Κιχώτης, Βιβλίο 2ο, κεφ. 23ο

Δον Κιχώτης, Έφη Μπίρμπα
07.02.2019
Δον Κιχώτης, Βιβλίο 2ο, κεφ. 23ο

Ένα διαφορετικό θέατρο

( με αφορμή τις επερχόμενες παραστάσεις στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης από 14/2 ως 17/2, η εμπειρία μας από εκείνες του περασμένου Οκτώβρη στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά ) 

Στο κεφάλαιο του βιβλίου του τίτλου ο Δον Κιχώτης περιγράφει ένα σωρό παραληρηματικές ιστορίες, οι οποίες υποτίθεται πως διαδραματίστηκαν στη σπηλιά του Μοντεσίνου. Όνειρο; Τρέλα; Το συγκεκριμένο σημείο θεωρείται πως είναι από τα περισσότερο μυστηριώδη και αλληγορικά του μυθιστορήματος. 

Και έρχεται η εμπειρία της παράστασης. Χοροθέατρο - σωματικό θέατρο με ελάχιστο κείμενο, που "μιλά" στο θεατή το ίδιο αφαιρετικά με τα όσα διαδραματίζονται επί σκηνής. Επί της ουσίας η αναφορά στο κεφάλαιο και το απόσπασμα είναι περισσότερο μία δικαιολογία. Το πρόσωπο του Δον Κιχώτη και η κάθοδός του στη σπηλιά τα μόνα κοινά σημεία με το κείμενο, τα αποσπάσματα του οποίου είναι απλές ενδείξεις, χωρίς συνοχή, με τις λέξεις να "σωπαίνουν" μπροστά στην εικόνα, τον ήχο και την κίνηση των σωμάτων.

Δον Κιχώτης, Έφη ΜπίρμπαΒιώσαμε τα όσα συνέβαιναν, χωρίς να αντιλαμβανόμαστε τη συσχέτιση με την πραγματικότητα αυτών που θυμόμασταν για το χαρακτήρα. Προσεγγίσαμε, λοιπόν, το έργο με το συναίσθημα και όχι με τη λογική (όπως εν μέρει κάνει και ο ίδιος ο Δον Κιχώτης απέναντι στην πραγματικότητα των άλλων στο μυθιστόρημα με την εμπειρία από μόνη της να μετατρέπεται σε αλληγορία του μύθου) αφηνόμενοι στη μουσική, τους ήχους, τις εικόνες, τον εκπληκτικό φωτισμό και το ευφάνταστο σκηνικό. Ένας πελώριος σκοτεινός βράχος, με τον οποίο οι πρωταγωνιστές - ερμηνευτές συνυπάρχουν, βράχο που ο Δον Κιχώτης προσπαθεί να ανέβει κάμποσες φορές, για να κατρακυλήσει άλλες τόσες στη βάση του. Στο τέλος οι πάντες είχαν μετατραπεί, από τις άσπιλες φιγούρες στο ξεκίνημα, σε χωμάτινες φθαρμένες σκιές των αλλοτινών εαυτών τους.

Η αύρα του Δον Κιχώτη και του αποσπάσματος δικαιολογούν την ονειρική διάσταση της παράστασης. Στο αρχικό ερώτημα του αν "υπάρχουν όλα αυτά;" η απάντηση έρχεται στο κλείσιμο : "Υπάρχουν, όσο υπάρχει κάποιος που τα βλέπει". Φαντασία και πραγματικότητα, συναίσθημα και λογική, παιδί - παιχνίδι - αφέλεια και μεγάλος - σοβαροφάνεια - συμβιβασμός, δίπολα που συναντάμε και σε ζωή και βιβλίο. 

Δον Κιχώτης, Έφη ΜπίρμπαΚάποιες από τις σκηνές παραμένουν αξιομνημόνευτες, με τα σώματα των "χορευτών" να παίρνουν πρωτότυπες στάσεις, τις κινήσεις τους να αποτελούν εμπνευσμένες "χορογραφίες", τα υλικά να μετατρέπονται σε παιχνίδια, που είναι και το αρχικό θέμα της παράστασης, αναδεικνύοντας την παιδικότητα του Δον Κιχώτη, την αφέλειά του, τη φαντασιακή πραγματικότητα στην οποία ζούσε και τον τρόπο που προσπαθούσε να την κατακτήσει. Αλλά ο αργός ρυθμός σε σημεία, η επιλογή της γερμανικής γλώσσας για το περιορισμένο κείμενο, τα υπερβολικά τρεξίματα σε άλλα και η επαναληψιμότητα (με τον Δον Κιχώτη να παρακολουθεί τους άλλους για να τους μιμηθεί στη συνέχεια περνώντας από τη μία δράση στην επόμενη) απαιτούσαν από τον μη εξασκημένο σε αυτό το είδος τέχνης μεγάλα αποθέματα υπομονής και πνευματικής διαύγειας. Ήθελε καθαρό μυαλό για να μην παραιτηθεί ο θεατής.

Το φως στο κλείσιμο με τις αιωρούμενες φιγούρες, στιγμή γεμάτη συμβολισμό, που δέχεται πολλαπλές ερμηνείες, εικόνα και εμπειρία που καταγράφεται ως απόκοσμα συγκλονιστική. Εξαιρετικοί και οι ερμηνευτές, με τον Σερβετάλη να αποδίδει εκφραστικά τον ήρωα με τρόπο που καθηλώνει.  

Δον Κιχώτης, Έφη Μπίρμπα

Ερμηνευτές: Άρης Σερβετάλης, Αχιλλέας Χαρίσκος, Ιωάννα Τουμπακάρη, Αλέξανδρος Βαρδαξόγλου, Σοφία Γεωργοβασίλη, Δάφνη Αντωνιάδου, Κυριάκος Σαλής

Σκηνοθεσία-δραματουργία-σκηνογραφία-κοστούμια: Έφη Μπίρμπα

Διάρκεια: 120'

Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης

Από Πέμπτη 14 /2 έως Κυριακή 17 / 2 στις 21:00

Α. ΖΩΝΗ    25€ / Β. ΖΩΝΗ    20€ / Γ. ΖΩΝΗ    17€ / Δ. ΖΩΝΗ    14€ (φοιτητικό+μειωμένο) / Ε. ΖΩΝΗ  10€ (μειωμένης ορατότητας)


Για περισσότερες πληροφορίες : Δον Κιχώτης, Βιβλίο 2ο, κεφ. 23ο

Κείμενο για τον Δον Κιχώτη που θα προτείναμε να διαβάσετε πριν την παράσταση: Ο Δον Κιχώτης, η τρέλα και οι πραγματικότητες

Νίκος Πράσσος

Νίκος Πράσσος

Μου είπε η σύζυγος "τα γράφεις που τα γράφεις δεν τα ανεβάζεις και σε καμιά ιστοσελίδα;" Όπερ και εγένετο.  Η τέχνη ισορροπεί τον τεχνοκρατισμό της Πληροφορικής, που σπουδάσαμε και διδάσκουμε. Συναίσθημα και ορθολογισμός ακροβατούν σε ένα ταξίδι με κοινό παρoνομαστή τη γνώση, επαναπλαισιώνοντας τις υπάρξεις μας μέσα σε έναν κόσμο που συνεχώς αλλάζει, μένοντας συνάμα τόσο ίδιος, όπως και οι άνθρωποί του.