Τα τέλη του καλοκαιριού του 1901 ο Pablo Picasso επισκέφτηκε τη γυναικεία φυλακή του Saint-Lazare . Tο άθλιο περιβάλλον, αποτέλεσμα και της φτώχειας και των κοινωνικών συνθηκών που επικρατούσαν κατά την αλλαγή του αιώνα στο Παρίσι, "ενέπνευσαν" τη μελαγχολία της "Μπλε Περιόδου" του καλλιτέχνη.
Η διάδοση της πορνείας με τη συνεπακόλουθη αύξηση των αφροδίσιων νοσημάτων είχαν ως αποτέλεσμα να υποφέρουν πολλές από τις έγκλειστες των φυλακών (και πρώην ιερόδουλες) από αυτές τις ασθένειες. Το Saint-Lazare ενέπνευσε καλλιτέχνες και συγγραφείς της εποχής, ενώ αναφέρθηκε ακόμη και σε στίχους δημοφιλών τραγουδιών των καφέ και των καμπαρέ της Μονμάρτης.
Μία από τις εικόνες που συγκλόνισαν τον Picasso ήταν η συνύπαρξη των γυναικών με τα παιδιά τους μέσα στις φυλακές. Στον πίνακα του άρθρου, η τρόφιμος, που ξεχωρίζει από το λευκό μαντήλι στα μαλλιά της, μεταδίδει την αίσθηση της απελπισίας μέσα από τα ψυχρά χρώματα του έργου, με στιλ εμπνευσμένο από τον Vincent van Gogh, ο οποίος σύμφωνα με τον βιογράφο του Picasso, John Richardson, κατέληξε να είναι ο αγαπημένος του καλλιτέχνης.
Παράλληλα, όπως και σε άλλα έργα της εποχής (ενδεικτικά στον πίνακα στα δεξιά), συνυπάρχει η ελπίδα με τις έμμεσες θρησκευτικές αναφορές, που προσδίδουν έναν τόνο πνευματικότητας.
Στoν πίνακα "Μητρότητα" της ίδιας περιόδου (1901), που ακολουθεί, ο Picasso "ντύνει" τη μητέρα, επίσης, σε μπλε αποχρώσεις, που συνδυάζονται με το γεμάτο μελαγχολία βλέμμα, έχοντας τα μακρυά της χέρια να αγκαλιάζουν το παιδί με τρυφερότητα. Διακρίνονται οι αφαιρετικές και εξπρεσιονιστικές πινελιές στο επάνω και το κάτω αριστερό μέρος της εικόνας, που τονίζουν το στιλιζαρισμένο παρασκήνιο, στο οποίο ισορροπούν το πράσινο με το κόκκινο σε μία περισσότερο "ζωντανή" εκδοχή του ίδιου θέματος, "γεφυρώνοντας" τα όσα προηγήθηκαν με τα μετέπειτα έργα του.
Το θέμα της μητέρας και του παιδιού "επιστρέφει" και σε άλλες στιγμές της ζωής του καλλιτέχνη με τις νεοκλασικές εκδοχές που ακολούθησαν να διακρίνονται (σε αντίθεση με τα όσα είδαμε) για την ηρεμία και τη ζεστασιά που αποπνέουν.
Πηγές πληροφοριών και φωτογραφιών: pablopicasso.org , @paspartou.gr
Edit (15/3/2020): Προσθήκη του έργου Motherhood (La Maternité) του 1901 από την Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου, (Φωτογραφία Νίκος Πράσσος @paspartou.gr, Ιανουάριος 2020)
