«Χαμόγελα»

87
02.06.2022
«Χαμόγελα»

Λόγια για σύγχρονη μουσική, επονομαζόμενη «Swing»

 

Από το χαμόγελό σου πετάξανε

δέκα πουλιά, στους ώμους μου επάνω.

Το χαμόγελό σου το κρατάς

όπως ένα παιδί τη ναυτική του ψάθα.

 

Μια ανεμώνη τινάχτηκε

μέσα στην αγκαλιά μου

πίσω απ' τα παραθυρόφυλλα γελάει μια αχτίδα.

Η θάλασσα αναμοχλεύει τ' άσπρα της χαλίκια

όλες οι πεταλούδες φέρνουν τα χαμόγελά σου.

 

Δυο κόκκινες χάντρες κύλησαν

από μιας κοπέλας το λαιμό.

Οι λυγαριές αναστενάζουν μες στη ρεματιά

χορεύουμε, χορεύουμε, η μουσική μας είναι η σελήνη

όλες οι πεταλούδες φέρνουν τα χαμόγελά σου.

 

Όταν μεθάει το κρασί

το πίνω μες στα χείλια σου

ο ήλιος σηκώνεται προτού ξυπνήσει το φιλί.

Η παλάμη σου ανοίγει όταν σκάει το σύκο

όλες οι πεταλούδες φέρνουν τα χαμόγελά σου.

 

Από το χαμόγελό σου πετάξανε

δέκα πουλιά, στους ώμους μου επάνω.

Το χαμόγελό σου το κρατάς

όπως ένα παιδί τη ναυτική του ψάθα.

 

Μάτση Χατζηλαζάρου, «Ποιήματα 1944-1985», Εκδ. Ίκαρος, Αθήνα 1989

 

 

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

 

xatzilazarou

Η Μάτση Χατζηλαζάρου - της οποίας το πραγματικό όνομα ήταν Μαρία Λουκία Χατζηλαζάρου - γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη στις 17 Ιανουαρίου 1914 και ήταν γόνος μεγαλοαστικής ελληνικής οικογένειας της Θεσσαλονίκης. Πατέρας της ήταν ο επιχειρηματίας και έμμισθος πρόξενος των ΗΠΑ στην οθωμανική Θεσσαλονίκη Κλέων Χατζηλάζαρος, μητέρα της η γερμανικής καταγωγής Βιργινία και νονός της ο βασιλιάς Κωνσταντίνος Α' της Ελλάδας. Η Χατζηλαζάρου είχε επίσης έναν μικρότερο αδελφό, ο οποίος μάλλον πέθανε σε πολύ μικρή ηλικία.

Το 1917, εποχή του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και του Εθνικού Διχασμού, η Χατζηλαζάρου και η οικογένειά της αναγκάσθηκαν να εγκαταλείψουν τη Θεσσαλονίκη και να εγκατασταθούν στη Γαλλία, από όπου επέστρεψαν στη συμπρωτεύουσα το 1919 και την ίδια χρονιά μετακόμισαν οριστικά στην Αθήνα. Το 1931 και σε ηλικία 17 ετών, η Χατζηλαζάρου παντρεύτηκε τον Βαυαρό Καρλ Σούρμαν, με τον οποίο χώρισε το 1936.  Στο μεταξύ, το 1934 πέθαναν μέσα σε λίγους μήνες και οι δύο γονείς της, αφού προηγουμένως έφτασαν στην οικονομική χρεοκοπία. Το 1937 η Χατζηλαζάρου παντρεύτηκε τον γεωπόνο Σπύρο Τσαούση σε δεύτερο γάμο, που διαλύθηκε το 1938. Κατά την περίοδο 1939–1943 ήταν σύζυγος του ποιητή Ανδρέα Εμπειρίκου.

Στην Αθήνα το 1943 συνδέθηκε με τον ποιητή Αντρέα Καμπά. Μαζί του έφυγε τον Δεκέμβριο του 1945 για το Παρίσι, με υποτροφία του Γαλλικού Ινστιτούτου. Εκεί γνώρισε τον Καταλανό ζωγράφο και ανιψιό του Πικάσο, Χαβιέ Βιλατό με τον οποίο έζησε μαζί από το 1946 έως το 1954. Το 1957 συνδέθηκε με τον Κορνήλιο Καστοριάδη, αλλά ο δεσμός τους δεν κράτησε παρά μόνον δύο χρόνια. Το 1958 επέστρεψε στην Αθήνα για να εργαστεί στον ΕΟΤ. Το 1964 έφυγε και πάλι στο Παρίσι για να δουλέψει στο εκεί κατάστημα Βαράγκη. Επέστρεψε οριστικά στην Αθήνα το 1973 και εργάστηκε στην υπηρεσία δημοσίων σχέσεων της Εμπορικής Τράπεζας, μέχρι τη συνταξιοδότησή της το 1984.

Στα γράμματα εμφανίστηκε στο πρώτο μισό της δεκαετίας του 1940 με το ψευδώνυμο Μάτση Ανδρέου. Η πρώτη της ποιητική συλλογή «Μάης, Ιούνης και Νοέμβρης» κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ίκαρος τον Ιούνιο του 1944. Ακολούθησαν πολλά άλλα ποιήματα (κάποια στα γαλλικά ως Matsie Hadjilazaros), τα οποία κυκλοφόρησαν σε συγκεντρωτικό τόμο από τις εκδόσεις Ίκαρος δύο χρόνια μετά τον θάνατό της. Το 2013 κυκλοφόρησε και η αλληλογραφία της με τον Εμπειρίκο, μετά την διάλυση του γάμου τους, την εποχή που η Χατζηλαζάρου ζούσε στο Παρίσι. Πέθανε στην Αθήνα στις 16 Ιουνίου του 1987 και θεωρείται από πολλούς η πρώτη υπερρεαλίστρια ποιήτρια στην Ελλάδα.

Μαρία Χρονιάρη

Μαρία Χρονιάρη

Η Μαρία Χρονιάρη είναι ποιήτρια.  Γεννήθηκε και ζει στην Αθήνα. Σπούδασε τηλεόραση, έκανε σεμινάρια σκηνοθεσίας και εργάστηκε στην τηλεόραση  ως οπερατέρ. Αγαπάει τις λέξεις, τη μουσική και την φωτογραφία.