Τσέρνομπιλ - Ένα Χρονικό του Μέλλοντος

Άνθρωποι πίσω από την τραγωδία

Το πυρηνικό δυστύχημα του Τσέρνομπιλ θεωρείται δικαίως η μεγαλύτερη τεχνολογική καταστροφή του 20ού αιώνα. Το άκουσμα της είδησης προκάλεσε φόβο, τρόμο και πανικό σε μία ανθρωπότητα που αδυνατούσε να συλλάβει τη νέα πραγματικότητα, που είχε διαμορφωθεί. Θεατές απέναντι σε ένα γεγονός που ξεπερνούσε τα όσα θεωρούσαμε ως τότε δεδομένα, αντιμέτωποι με το άγνωστο, μπροστά στον αόρατο εχθρό της ραδιενέργειας.

To θέμα της παράστασης συγκυριακά σχετίζεται με τα όσα βιώνουμε κατά την τρέχουσα περίοδο της πανδημίας, η οποία παρουσιάζει πολλά κοινά σημεία ως προς τις αντιδράσεις και τις επιπτώσεις της σε παγκόσμια κλίμακα. Ο ίδιος ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος, ο οποίος και σκηνοθετεί, αναφέρει πως το ομώνυμο βιβλίο της Σβετλάνας Αλεξίεβιτς ήταν το αγαπημένο του ανάγνωσμα κατά τη διάρκεια της πρώτης καραντίνας, όταν και ο ίδιος βρήκε καταφύγιο στην αγαπημένη του Άνδρο με το κλείσιμο των θεάτρων.

Το έργο της Λευκορωσίδας δημοσιογράφου, που βραβεύτηκε με Νόμπελ Λογοτεχνίας το 2015, συγκλονίζει με τις 100 συνολικά πραγματικές μαρτυρίες ανθρώπων, οι οποίοι βίωσαν το δυστύχημα και τις συνέπειές του. Ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος με την Κοραλία Σωτηριάδου και τους συνεργάτες τους επέλεξαν 16 από αυτές τις μαρτυρίες για να μας τις παρουσιάσουν μέσα από δραματοποιημένες αφηγήσεις, που ζωντανεύουν επί σκηνής τις λέξεις του βιβλίου της Αλεξίεβιτς και μέσα από αυτές τις ζωές όσων έμειναν στις πληγείσες περιοχές χρόνια μετά το τραγικό γεγονός. 

Το σκηνικό της παράστασης έχει ως πηγή έμπνευσης μία από αυτές τις ιστορίες. Απομεινάρια της καταστροφής - εκθέματα ενός μουσείου για το Τσέρνομπιλ, με την παράσταση να ξεκινά σε πραγματικό χρόνο με την εξομολόγηση του ιδιοκτήτη του για να ακολουθήσουν οι αληθινές εμπειρίες των υπόλοιπων χαρακτήρων με τα αντικείμενα, τα επεξηγηματικά κείμενα και τα βίντεο αποσπάσματα να θυμίζουν διαρκώς την αόρατη απειλή, που συνεχίζει να στοιχειώνει τις ζωές τους. Η σκηνή αποκτά συμβολική σημασία με τους ανθρώπους να μετατρέπονται στα πραγματικά εκθέματα μπροστά στα αδιάκριτα βλέμματα των θεατών, όπως το ίδιο το μέρος, τόπος θανάτου και απερίγραπτου πόνου, αποτελεί τουριστική ατραξιόν για όσους θέλουν να βιώσουν για λίγο από κοντά τον ακατανόητο μύθο του. Ενδεικτικό είναι και το επιμύθιο του βιβλίου της Αλεξίεβιτς με την αγγελία ταξιδιωτικού γραφείου του Κιέβου, που οργανώνει εκδρομές "στη Μέκκα της πυρηνικής ενέργειας".

Αναπόφευκτη η αναφορά και στην Τριλογία των Λήμαν Μπράδερς, τη δεύτερη παράσταση σε σκηνοθεσία του Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου, που επίσης ανεβαίνει στην ίδια θεατρική σεζόν με καθυστέρηση ενάμιση έτους, εξαιτίας των αναβολών λόγω πανδημίας. Συγκυριακά με τα 30 χρόνια της δημιουργικής σκηνοθετικά πορείας του, το αφηγηματικό θέατρο έχει την τιμητική του με δύο διαφορετικές μεταξύ τους προτάσεις με εκείνη των αδερφών Λήμαν να είναι η πιο εντυπωσιακή και απαιτητική τεχνικά και ερμηνευτικά και αυτή του Τσέρνομπιλ να μας δίνει στον μέγιστο βαθμό αυτό που μας έλειψε από την πρώτη, το ανθρώπινο δράμα μαζί με το συναίσθημα. Πραγματικοί πρωταγωνιστές αναδεικνύονται το κείμενο και οι μαρτυρίες των ανθρώπων με τη σκηνοθεσία, τους φωτισμούς και τις εικόνες από τον ηλεκτρονικό προβολέα να υποστηρίζουν τις αλήθειες τους. Οι συντελεστές της παράστασης προσεγγίζουν το πρωτότυπο υλικό χωρίς περιττούς εντυπωσιασμούς, εστιάζοντας αποκλειστικά στον άνθρωπο.

Στο επίκεντρο, αναμενόμενα, βρίσκονται οι ηθοποιοί με τις γυναικείες ερμηνείες των Μαρία Κατσιαδάκη και Πηνελόπη Τσιλίκα να συγκλονίζουν, όπως και τα τραγικά γεγονότα που μας μεταφέρουν. Ενδιαφέρουσα η εισαγωγική μαρτυρία από την Αρετή Σεϊνταρίδου μέσω βίντεο, που μας βάζει στο κλίμα του Τσέρνομπιλ σε μία πιο ρεαλιστική απόδοση, η οποία θυμίζει ντοκιμαντέρ. Πολύ καλή και η παρουσία του Στέλιου Μάινα ειδικότερα στον ρόλο του ιδιοκτήτη του μουσείου στο ξεκίνημα με τις υπόλοιπες ερμηνείες, αν και καλές, να μην είναι στον ίδιο βαθμό αξιομνημόνευτες, απόρροια και των ιστοριών τους, που δεν έχουν τον ίδιο αντίκτυπο.

Οι επιλεγόμενες μαρτυρίες σε έναν βαθμό προσπαθούν και πετυχαίνουν να μεταφέρουν την ατμόσφαιρα του βιβλίου, δίνοντας στον θεατή την εικόνα του Τσέρνομπιλ όχι μόνο ως τόπου καταστροφής και ξεριζωμού από την οπτική κατοίκων, πυροσβεστών, στρατιωτικών και των ανθρώπων τους, αλλά και ως απομονωμένου καταφυγίου για κάποιους άλλους στα χρόνια που ακολούθησαν.

Αν είχαμε να καταλογίσουμε ένα ψεγάδι στην παράσταση είναι πως αποτελεί απόσπασμα του βιβλίου, κάτι όμως που ισχύει και για το έργο της Αλεξίεβιτς, που με τη σειρά του είναι ένα μικρό κομμάτι της τραγωδίας του πυρηνικού δυστυχήματος με κατακερματισμένη δομή από τις συνεντεύξεις των προσώπων του. Δεν είναι όλες οι ιστορίες το ίδιο συγκλονιστικές, ενώ θα μπορούσαν να είχαν γίνει διαφορετικές επιλογές σε σημεία, δίνοντας μεγαλύτερη συνοχή στο τελικό αποτέλεσμα.

Παραμένει μία προσεγμένη δουλειά με απόλυτο σεβασμό αρχικά στους ανθρώπους του γεγονότος, θύματα και επιζήσαντες, και εν συνεχεία στο έργο της ίδιας της συγγραφέως, που έρχεται να συμπληρώσει όλα όσα ήδη γνωρίζαμε για μία τραγωδία, η οποία, όπως όλα δείχνουν, δεν έχει ακόμη τελειώσει. 

Κείμενο:  Σβετλάνα Αλεξίεβιτς / Μετάφραση: Ορέστης Γεωργιάδης 

Παίζουν: Στέλιος Μάινας, Μαρία Κατσιαδάκη, Πηνελόπη Τσιλίκα, Δαυίδ Μαλτέζε, Γιάννης Λεάκος / Συμμετέχει μέσω βίντεο η Αρετή Σεϊνταρίδου

Σκηνοθεσία:  Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος / Δραματουργία: Κοραλία Σωτηριάδου

Θέατρο του Νέου Κόσμου ( Κεντρική Σκηνή )

Διάρκεια: 105' (χωρίς διάλειμμα)

Τετάρτη 20:00 / Πέμπτη - Παρασκευή - Σάββατο 20:30 / Κυριακή 18:00 (έως 9/1)

Τιμές Εισιτηρίων: Κανονικό 20€ / Φοιτητές, Άνεργοι, ΑμεΑ, Άνω των 65 17€ / Ισχύουν εισιτήρια ΛΑΕ/ΟΠΕΚΑ

Το Θέατρο του Νέου Κόσμου λειτουργεί αμιγώς ως χώρος υποδοχής πολιτών που έχουν εμβολιαστεί και με τις δύο δόσεις του εμβολίου κατά της COVID-19 ή έχουν νοσήσει εντός του τελευταίου εξαμήνου. Κατά την είσοδο των θεατών στους χώρους, θα γίνεται έλεγχος των απαραίτητων πιστοποιητικών καθώς και πιστοποιητικού ταυτοπροσωπίας (αστυνομική ταυτότητα, διαβατήριο, δίπλωμα οδήγησης).

Οι ανήλικοι θεατές ηλικίας από τεσσάρων (4) έως και δεκαεπτά (17) ετών, προσκομίζουν, εναλλακτικά, δήλωση αρνητικού αυτοδιαγνωστικού ελέγχου self-test τελευταίου 24ώρου, στην οποία προβαίνει είτε οιοσδήποτε γονέας, ακόμα και μη έχων την επιμέλεια, είτε κηδεμόνας. Δεν απαιτείται φυσική παρουσία του γονέα ή κηδεμόνα. Η χρήση προστατευτικής μάσκας είναι υποχρεωτική  σε όλους τους χώρους του θεάτρου. 

Για περισσότερες πληροφορίες: Τσέρνομπιλ - Ένα Χρονικό του Μέλλοντος