"Η υπομονή είναι πικρή, αλλά ο καρπός της γλυκός"
Οι πειραματισμοί στα κλασικά θεατρικά έργα έχουν το ρίσκο τους. Από τη μία υπάρχει η ανάγκη των ίδιων των δημιουργών να τα αποδώσουν μέσα από τη δικιά τους προσωπική ματιά, δίνοντας "νέα πνοή" σε διαχρονικά αριστουργήματα, απευθυνόμενοι στο θεατρόφιλο κοινό, το οποίο είναι ανοιχτό σε καινούργιες εκδοχές παραστάσεων που έχει ήδη παρακολουθήσει ουκ ολίγες φορές στο παρελθόν. Από την άλλη ελλοχεύει ο κίνδυνος της αλλοίωσης του πρωτογενούς υλικού, της επισκίασης των νοημάτων του από την υπέρμετρη φιλοδοξία των εμπνευστών τους ή της κατάληξης σε ένα αποτέλεσμα υποδεέστερο, που να μη δικαιολογεί τις όποιες διαφοροποιήσεις. Εξάλλου, τα κλασικά έργα δεν έχουν τυχαία αυτόν τον τίτλο.
Ο Δημήτρης Καραντζάς στη μεταφορά των Τριών Αδελφών του Αντόν Τσέχωφ παίρνει ένα τέτοιο ρίσκο, έχοντας σαν βάση την παραδοχή πως το έργο διαδραματίζεται ως μία ανάμνηση του παρελθόντος από κάποια απροσδιόριστη στιγμή του μέλλοντος, στην οποία η Όλγα (Καρυοφυλλιά Καραμπέτη), η Μάσα (Μαρία Κεχαγιόγλου) και η Ιρίνα (Αθηνά Μαξίμου) θυμούνται με βλέμμα απλανές τις μέρες εκείνες, που μπορούσαν ακόμη να ελπίζουν. Σε αντίθεση, λοιπόν, με την κλασική εκδοχή της εξέλιξης της ιστορίας σε πραγματικό χρόνο, στην οποία μόνο ο θεατής γνωρίζει το πού αυτή θα καταλήξει, στην εν λόγω πρόταση το κοινό και οι τρεις πρωταγωνίστριες βλέπουν τα όσα διαδραματίζονται από την ίδια οπτική γωνία, ξέροντας και οι δύο πλευρές το τέρμα της διαδρομής.
Συνέπεια αυτής της προσέγγισης η παρουσίαση των τριών γυναικών με τα σημάδια της φθοράς του χρόνου έκδηλα στα γκριζαρισμένα τους μαλλιά και τα σκυθρωπά τους πρόσωπα, σαν να βλέπουμε το ίδιο έργο μέσα από τη συνέχεια του. Αυτή η αλλαγή έρχεται αρχικά να ανατρέψει τα δεδομένα, μιας και το έργο του Τσέχωφ ακροβατεί ανάμεσα στην ελπίδα και τη διάψευσή της με τη συγκεκριμένη επιλογή να γέρνει την πλάστιγγα προς τον αρνητισμό και την κατάθλιψη, διαταράσσοντας τη λεπτή ισορροπία του πρωτότυπου.
Ο Καραντζάς επιχειρεί να "ξαναμοιράσει την τράπουλα" στα νέα δεδομένα, δίνοντας μία ονειρική διάσταση στις μνήμες, που παίρνουν σάρκα και οστά επί σκηνής, μετασχηματίζοντας το δίπολο ελπίδας και απελπισίας της πραγματικότητας του Τσέχωφ σε εκείνο μεταξύ του ίδιου του ονείρου και του εφιάλτη του. Σε αυτό το πλαίσιο ο σκηνοθέτης έχει τη δημιουργική ελευθερία να θέσει τους δικούς του κανόνες, επιχειρώντας να επαναφέρει την ισορροπία μέσα από στιλιστικές επιλογές, μικρές νότες χιούμορ, χαρακτήρες με στιγμές υπερβολής, σε μία πραγματικότητα στην οποία ο χρόνος, που επισημαίνεται από το ξεκίνημα με τον ήχο του μετρονόμου, χάνει τη σημασία του και ο θεατής περιμένει το απρόσμενο.
Το υποτονικό κλίμα γίνεται ακόμα πιο έντονο από τη σκηνοθετική έμπνευση του σταδιακού γεμίσματος της σκηνής με αντικείμενα - λείψανα του παρελθόντος στο μεγαλύτερο μέρος του έργου. Όσο και αν προκαλεί εντύπωση αυτή η επιλογή στο ξεκίνημα, οι συσχετισμοί με την ασφυξία των πρωταγωνιστών και τη στεναχώρια τους (στενός + χώρος) είναι προφανείς από τα πρώτα λεπτά με το ενδιαφέρον να μετατοπίζεται στην πορεία από το συμβολισμό, στον περιορισμό της κίνησης των ηθοποιών και τα "ακροβατικά", τα οποία χρειάζεται να κάνουν για να κινηθούν στη σκηνή. Η οπτικοποίηση της ψυχολογίας των πρωταγωνιστών, αν και πρωτότυπη σαν σύλληψη, έρχεται να προστεθεί στο κλίμα σήψης και στη φθαρμένη εικόνα των αδελφών, που ήδη περιγράφηκαν, υπεραπλουστεύοντας από τη μία το αυθεντικό (με το θεατή περισσότερο να βλέπει και λιγότερο να αισθάνεται) και από την άλλη κάνοντας ακόμη πιο βαριά την ατμόσφαιρα του έργου.
Ακόμη και σε αυτές τις στιγμές κορεσμού υπάρχουν σκηνοθετικές εμπνεύσεις, όπως η "απομόνωση" των ηθοποιών σε εσοχές της σκηνής με τα όσα λένε σε αυτές να παρουσιάζονται ως οι πιο ενδόμυχες σκέψεις τους, η έξυπνη χρήση της μουσικής και των ηχητικών εφέ, οι μάσκες της κοινωνικής υποκρισίας που φοράνε οι πρωταγωνιστές στις διαπροσωπικές τους σχέσεις. Το φόρτωμα, όμως, της σκηνής όσο και αν ενθουσιάζει, άλλο τόσο κουράζει κυριολεκτικά και μεταφορικά, κάνοντάς μας να "συμπάσχουμε" με τους ήρωες, μετατρέποντας τη θέαση σε μία ιδιότυπα ψυχαναγκαστική, βιωματική εμπειρία.
Σε αυτό το διάστημα ξεχωρίζει ανάμεσα στα σκυθρωπά πρόσωπα και τις αδιέξοδες ελπίδες ευτυχίας ο Αιμίλιος Χειλάκης, ο οποίος στο ρόλο του αντισυνταγματάρχη Βερσίνιν αποτελεί τη μοναδική φωνή λογικής και σωτηρίας, που συνοδεύεται από τη δυναμική παρουσία του και τη γεμάτη ζωντάνια χροιά του σε μία ερμηνεία - φως στο σκοτάδι των υπολοίπων.
Η εξιλέωση έρχεται στο δεύτερο μισό της παράστασης, όταν και ανάμεσα σε μία σειρά εκπληκτικών μονολόγων και ερμηνειών (ξεχωρίσαμε εκείνους της εξαιρετικής Αθηνάς Μαξίμου, σε μία έκρηξη απόγνωσης, αγκαλιά με τις αδελφές της και του Δημήτρη Πιατά, που υποδύεται τον ιδιόρρυθμο στρατιωτικό γιατρό Τσεμπουτίκιν, στη μοναδική στιγμή που βγαίνει από την αδράνεια) φτάνει η στιγμή της λύτρωσης με τη νοηματοδότηση του "μαρτυρίου" που είχε προηγηθεί, σε μία απρόσμενη συναισθηματικά μεταστροφή μέσα από την απότομη αλλαγή του σκηνικού, η οποία καταφέρνει να ανατρέψει σε λίγα δευτερόλεπτα το ασφυκτικό ψυχοπλάκωμα, που "χτιζόταν" σε όλο το προηγούμενο διάστημα.
Μία στιγμή λυρισμού, που μένει χαραγμένη στη μνήμη, έστω και αν η μαγεία της ξεθωριάζει και αυτή μαζί με τις ελπίδες των κοριτσιών, που επανέρχονται στην πρότερη κατάσταση, με την παράσταση να κλείνει, ακριβώς, όπως ξεκίνησε, δείχνοντας τον ατέρμονα βρόγχο μίας Μόσχας που ποτέ δεν έφτασε στις ζωές τριών γυναικών, οι οποίες στη λαχτάρα τους για το αύριο έχασαν ανεπιστρεπτί το παρόν, μένοντας στην εκδοχή του Καραντζά με το αδιέξοδο χθες.
Πολύ καλή η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη κλείνει ιδανικά την παράσταση με τους υπόλοιπους ηθοποιούς να διακρίνονται και αυτοί στην πλειοψηφία τους σε ένα έργο που τολμά, με το ρίσκο να αποδίδει για όσους αντέξουν, έστω και στο τέλος του.
Κείμενο: Αντόν Τσέχωφ / Μετάφραση: Αλέξανδρος Ίσαρης – Γιώργος Δεπάστας
Πρωταγωνιστούν: Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, Αιμίλιος Χειλάκης, Αθηνά Μαξίμου, Μαρία Κεχαγιόγλου, Ορφέας Αυγουστίδης, Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης, Σύρμω Κεκέ, Γιάννης Κλίνης, Αινείας Τσαμάτης, Ευδοξία Ανδρουλιδάκη, Νίκος Μάνεσης, Υβόννη Μαλτέζου, Δημήτρης Πιατάς
Σκηνοθεσία: Δημήτρης Καραντζάς
Θέατρο Βεάκη
Διάρκεια: 135' (με διάλειμμα)
Τετάρτη - Κυριακή 19:00 / Πέμπτη 20:00 / Παρασκευή - Σάββατο (βραδινή) 21:00 / Σάββατο (απογευματινή) 18:00
Πέμπτη - Παρασκευή - Σάββατο (βραδινή) - Κυριακή: Πλατεία Α Ζώνη 25€, Φοιτητικό - Ανέργων - Παιδικό 17€ / Πλατεία Β Ζώνη - Εξώστης Α Ζώνη 20€, Φοιτητικό - Ανέργων - Παιδικό 17€ / Εξώστης Β Ζώνη 17€, Φοιτητικό - Ανέργων - Παιδικό 15€ / Προσφορά μέσω Viva.gr 13€
Τετάρτη - Σάββατο (απογευματινή): Γενική Είσοδος 18€ / Φοιτητικό - Ανέργων - Παιδικό 15€ / Προσφορά μέσω Viva.gr 13€
Για περισσότερες πληροφορίες (επίσημη σελίδα του θεάτρου στο facebook) : Τρεις Αδελφές
