Διαβάζεται κατά προτίμηση παρέα με παγωμένη σουμάδα
Τελευταίες στιγμές καλοκαιριού, με τον ΕΠΟΣ Φυλής, λίγο πριν να ξεκινήσουν τα σχολεία, με την αγωνία της πρόσληψης να δίνει τη θέση της στην έξαψη της εξερεύνησης και του ταξιδιού. Νίσυρος ο φετινός προορισμός και επίτηδες περιμέναμε λίγες ημέρες, πριν να γράψουμε αυτές τις γραμμές, για να νιώσουμε τη γεύση που άφησε στις αναμνήσεις μας.
Σε άλλα μέρη κοιτάς τον ορίζοντα, αγναντεύεις τη θέα, χαζεύεις τη φύση. Στην Νίσυρο στρέφεις το βλέμμα σου στη γη, στο έδαφος που πατάς, στα πετρώματα που σε περιτριγυρίζουν. Η ιδιαιτερότητα του νησιού είναι πως δεν είναι ουσιαστικά νησί, παρά ένα γιγαντιαίο ηφαίστειο, με την καλδέρα της, τους κρατήρες, το ηφαιστειογενές έδαφος και τα ηφαιστειογενή βουνά της. Και για όσα δε βρήκαμε στην Νίσυρο, αυτή η μοναδικότητά της την καθιστά μέρος που αξίζει να επισκεφτείς.
Μείναμε στο Μανδράκι, το λιμάνι και τη Χώρα του νησιού, με τα γραφικά σοκάκια του και τα βοτσαλωτά καλλιτεχνήματα. Καφετέριες και μαγαζάκια δίπλα στη θάλασσα, το ενετικό κάστρο με το μοναστήρι της Παναγίας της Σπηλιανής να δεσπόζει επάνω στο βράχο, την πλατεία της Ηλικιωμένης με τα εστιατόρια και τον ίσκιο των δέντρων της. Ο οικισμός απλώνεται σε μεγάλη έκταση και αξίζει να χαθεί κάποιος στα στενά του, για να ανακαλύψει μικρές πινελιές καθημερινής ομορφιάς.
Επισκεφθείτε το Αρχαιολογικό μουσείο στο Μανδράκι, για να έχετε εικόνα της ιστορίας του νησιού, καθώς και της γραφειοκρατίας που είχαν να αντιμετωπίσουν οι εμπνευστές του, μέχρι την έναρξη λειτουργίας του το 2006, ύστερα από 50 έτη προσπαθειών. Στη διαδρομή μας προς το μοναστήρι συναντήσαμε το Λαογραφικό Μουσείο (με ελεύθερη είσοδο), δύο όροφοι γεμάτοι με παραδοσιακά αντικείμενα, που μπορείτε να αφιερώσετε λίγα λεπτά του χρόνου σας. Στο μοναστήρι η είσοδος είναι δωρεάν για τους Έλληνες (χρέωση 2 ευρώ για τους ξένους) και η θέα της Χώρας εντυπωσιακή.
Η κοντινότερη παραλία στο Μανδράκι είναι οι Χοχλάκοι με τα μεγάλα, λεία βότσαλα και τις λιγοστές ομπρέλες της. Άγριο τοπίο, όπως και τα περισσότερα του νησιού.
Το απόγευμα της πρώτης ημέρας ανηφορίσαμε, βγαίνοντας από το Μανδράκι, για το Παλαιόκαστρο, την Ακρόπολη της αρχαίας πόλης της Νισύρου, με μία από τις καλύτερα σωζόμενες οχυρώσεις του ελλαδικού χώρου. Από το σημείο απολαύσαμε τη θέα του Μανδρακίου από την μία πλευρά και εκείνη των γειτονικών νησιών και νησίδων ( Γυαλί και Στρογγυλή) και του απέραντου γαλάζιου από την άλλη, στις αποχρώσεις του ηλιοβασιλέματος.
Δύο τα μονοπάτια που διανύσαμε και οι διαδρομές που κάναμε στις ημέρες που ακολούθησαν. Στο πρώτο ξεκινήσαμε αρκετά νωρίς από το μοναστήρι της Ευαγγελίστριας σε ανηφορικό μονοπάτι με χαμηλή βλάστηση. Λίγο πριν την κορυφή, διασχίσαμε δάσος με πουρνάρια, για να φτάσουμε στον "κρεμαστό κήπο" του Διαβάτη, μία συστάδα δέντρων, περιτριγυρισμένων από ψηλό μαντρότοιχο και το εκκλησάκι της Παναγιάς της Διαβατιανής (Γαλακτοτροφούσας) ανάμεσά τους. 60 μέτρα μας χώριζαν από την κορυφή του μονοπατιού και της Νισύρου (698 μ.), με το ξωκλήσι του Προφήτη Ηλία, το συνοδευτικό λουκουμάκι των συνοδοιπόρων και το απέραντο γαλάζιο να μας περιβάλλουν. Γυαλί, Κως, Αστυπάλαια κάποια από τα νησιά που αντικρίσαμε, πριν να ξεκινήσουμε για την κάθοδο.
Κατηφορίζοντας περάσαμε μέσα από το οροπέδιο του Νύφιου, για να συναντήσουμε ερειπωμένο μοναστηριακό συγκρότημα και να επισκεφτούμε το λαξευμένο σπήλαιο, που σήμερα φιλοξενεί την εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Καλυβίτη. Συνεχίσαμε την κάθοδό μας προς το Λακκί, με τα δέντρα σταδιακά να αραιώνουν, την κλίση να μειώνεται, το γκριζοκίτρινο χρώμα να αρχίζει να κυριαρχεί. Η καντίνα λίγο πριν τους κρατήρες, μάννα εξ ουρανού. Φτάσαμε !
Βλέποντας τον Στέφανο, τον μεγαλύτερο υδροθερμικό κρατήρα του κόσμου από ψηλά, συνειδητοποιείς πως άξιζε τον κόπο το ταξίδι σου μόνο για αυτή τη στιγμή. Μοναδική εμπειρία, με την κάψα του ηφαιστείου και τη σκόνη να σε διαπερνούν, κατηφορίζοντας προς τον πυθμένα του. Η μυρωδιά οριακά υποφερτή, τα κιτρινωπά κρύσταλλα θείου, που "ξεφυσούν" καυτό αέριο, αντικείμενο θαυμασμού. Σκιές ανθρώπων που χάνονται σε γκρίζο φόντο, πριν να αφήσουμε τον "Στέφανο" για να βρεθούμε σε λίγα λεπτά στον Μεγάλο και τον Μικρό Πολυβώτη, ακόμη δύο κρατήρες του ηφαιστείου, που πήραν το όνομά τους από τον Γίγαντα, που έγινε η αιτία της δημιουργίας της Νισύρου, χάρη στο κομμάτι γης που ξερίζωσε ο Ποσειδώνας από την Κω για να του το εκσφενδονίσει, σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία.
Έχοντας ανοίξει η όρεξη με τα όσα είδαμε κάποιοι συνεχίσαμε από το χωριό Εμπορειό, με τα μισογκρεμισμένα σπίτια του, τη φυσική σάουνα σε σπηλιά και το καλύτερο εστιατόριο του νησιού, για τον παραθαλάσσιο οικισμό Πάλοι, μέσα από λιγότερο καθαρό μονοπάτι, υπό σκιά στο μεγαλύτερο μέρος του, χωρίς ιδιαίτερες δυσκολίες. Στο τέρμα της διαδρομής είδαμε τα Ρωμαϊκά Λουτρά, την παραλία και τις ψαροταβέρνες της περιοχής.
Στη δεύτερη διαδρομή, εκείνη της τρίτης ημέρας, επανήλθαμε στο σημείο αναφοράς του νησιού, ξεκινώντας από το Λακκί για να ανηφορίσουμε προς τα Νικιά, ένα από τα ομορφότερα χωριά της χώρας μας, έχοντας συνεχώς τον κρατήρα του Στεφάνου στο οπτικό μας πεδίο, κρατήρα που γινόταν όλο και μικρότερος.
Στους πρόποδες του χωριού, έχοντας "μεθύσει" από την μαγευτική θέα, ερείπια του παλαιού οικισμού, "ορεκτικό" των όσων θα ακολουθούσαν. Τα Νικιά είναι ένα κόσμημα. Όλα τα γραφικά δρομάκια του οδηγούν στην Πόρτα, την κεντρική πλατεία του χωριού, με τις λευκές ομπρέλες της και ένα εκπληκτικό βοτσαλωτό στο κέντρο της. Χτισμένα στο χείλος της καλντέρας, προσφέρουν τη συγκλονιστικότερη ίσως θέα στους κρατήρες του ηφαιστείου. Αξίζει να επισκεφτείτε το Ηφαιστειολογικό Μουσείο Νισύρου για να μάθετε το πώς δημιουργήθηκε το νησί στις χιλιετίες που προηγήθηκαν και να ενημερωθείτε για χαρακτηριστικά σημεία του και γενικότερα για τα ίδια τα ηφαίστεια.
Αποχαιρετώντας τα Νικιά κινηθήκαμε σε λιγότερο ομαλό μονοπάτι, σε χώμα και πέτρα, με αρκετά κομμάτια της διαδρομής υπό σκιά, έχοντας ως τελικό προορισμό την καλύτερη παραλία του νησιού, την Παχιά Άμμο. Λίγο πριν να ξεκινήσει η κατάβαση για την παραλία, σύντομη στάση στην Ιερά Μονή Παναγίας Κυράς. Η αίσθηση του βυθιζόμενου παπουτσιού στο αμμώδες έδαφος, στο κατέβασμα, μοναδική, όπως και το γαλάζιο που πλημμύρισε το βλέμμα μας ανηφορίζοντας τον τελευταίο αμμόλοφο. Ανάμεσα στα γυμνά σώματα με την κολλημένη χονδρόκοκκη, σκούρα άμμο, μία λιβελούλα, η πιο απρόσμενη παρέα. Ακολουθώντας το μονοπάτι για τη γειτονική παραλία Λιες, νιώθεις τα ίχνη χιλιετιών του πελώριου βράχου, που υψώνεται κάθετα στη θάλασσα, να δείχνουν ειρωνικά προς το ματαιόδοξο εγώ σου.
Την τελευταία μέρα επισκεφτήκαμε με καραβάκι το γειτονικό Γυαλί, με το ορυχείο ελαφρόπετρας, που αποτελεί και την κυριότερη πηγή εσόδων του Δήμου Νισύρου. Η αμμώδης παραλία και τα καταγάλανα νερά του μας έδωσαν την ψευδαίσθηση της ευφορίας σε σχέση με την παραλία του Αγίου Αντωνίου, που θα ακολουθούσε. Γαλαζοπράσινα νερά ενός μικροσκοπικού κολπίσκου μίας εξίσου μικροσκοπικής νησίδας, έχοντας στην κορυφή της το ομώνυμο εκκλησάκι και στην αμμουδιά ένα μεγάλο δέντρο, η σκιά του οποίου φάνταζε ως όαση στο αναψοκοκκινισμένο δέρμα μας.
Τελικά η Νίσυρος ήταν αυτό που δεν είναι τα τουριστικά ελληνικά νησιά. Τα πρωινά που δε φάγαμε, η γρήγορη εξυπηρέτηση που δε βρήκαμε, τα γεύματα που δε γευτήκαμε, τα λουτρά που θα μπορούσαν να υπάρχουν και δεν υπήρξανε, οι παραλίες που δε βουτήξαμε και τα ξενοδοχεία που δεν ξαποστάσαμε. Όταν ζεις σε ένα ηφαίστειο, δε θες περισσότερη ένταση. Μένεις στα άκρως απαραίτητα. Άγριο, μοναδικό τοπίο, ρυθμοί ζωής που ηρεμούν, παρθένο μέρος, που υπάρχει τόσο όσο χρειάζεται για να ξεχωρίζει.
Οι φωτογραφίες όπως και εκείνες του λευκώματος που ακολουθεί από το προσωπικό αρχείο του Νίκου Πράσσου
Λεύκωμα από το ταξίδι μας
