Παράσταση πρόκληση
Παρά το γεγονός πως "Η Νύχτα της Ιγκουάνα" θεωρείται το τελευταίο μεγάλο έργο του Tennessee Williams, ενός εκ των κορυφαίων Αμερικανών θεατρικών συγγραφέων, είναι δυσανάλογα λιγότερες οι μεταφορές του στη θεατρική σκηνή σε σχέση με τις άλλες επιτυχίες του, τόσο εντός όσο και εκτός συνόρων.
Η έλλειψη δράσης, οι "απροσάρμοστοι" χαρακτήρες, οι έντονοι συμβολισμοί και οι ιδιαίτερες απαιτήσεις στο τεχνικό μέρος καθιστούν την παράσταση μία πραγματική πρόκληση για όσους αποφασίσουν να ασχοληθούν μαζί της. Η υπογραφή του Williams είναι εκείνη που μας κάνει να επανερχόμαστε σε μία δημιουργία παρεξηγημένη, όχι όμως άδικα, μιας και προϋποθέτει από τον θεατή να είναι γνώστης του έργου και της ζωής του διάσημου συγγραφέα, για να την κατανοήσει και να την εκτιμήσει σε όλο της το εύρος.
Όπως και άλλες δημιουργίες του Tennessee Williams έτσι και η Νύχτα της Ιγκουάνα βασίζεται στις προσωπικές του εμπειρίες. Ο ίδιος είχε ταξιδέψει στο Μεξικό το 1940 και είχε διαμείνει στο εξωτικό ξενοδοχείο “Costa Verde", όπου και βρίσκουν καταφύγιο οι πρωταγωνιστές του. Τα αυτοβιογραφικά στοιχεία δεν μένουν μόνο στον τόπο, αλλά προχωρούν στα πρόσωπα και στις συνηθισμένες θεματικές των προγενέστερων έργων του, όπως είναι τα ανθρώπινα πάθη, η σεξουαλική επιθυμία, η μοναξιά, η ενοχή και ο πόνος. Μπορεί λοιπόν να μην είναι η δημοφιλέστερη ή η καλύτερη δουλειά του, δικαίως όμως θεωρείται η πιο ώριμη, όντας το τελευταίο σημαντικό του δημιούργημα, που επιτρέπει να δούμε την εξέλιξη της πορείας του σε βάθος χρόνου.
H Μαρία Μαγκανάρη, που βρίσκεται πίσω από τη σκηνοθεσία και τη μετάφραση, στηρίζεται στο κλασικό κείμενο, προσπαθώντας παράλληλα να δώσει τη δικιά της οπτική στο έργο, αποφεύγοντας κάποια από τα προαναφερθέντα προβλήματα.
Οι βασικοί χαρακτήρες παραμένουν οι ίδιοι. Ο "έκπτωτος" κληρικός Λόρενς Σάνον ( Ιωάννης Παπαζήσης ), ο οποίος εργάζεται ως ξεναγός τουριστικού γραφείου, έχοντας διωχτεί από την Εκκλησία με την κατηγορία της αποπλάνησης κοριτσιών, κινδυνεύει να χάσει και την τωρινή του απασχόληση, εξαιτίας της ερωτικής του επαφής με ανήλικη κοπέλα από το τελευταίο του γκρουπ. Η πληθωρική Μαξίν ( Μαρία Κεχαγιόγλου ), ιδιοκτήτρια του ξενοδοχείου και χήρα, προσπαθεί να καλύψει τα κενά της μέσα από το σεξ, βάζοντας στο στόχαστρό της τον Σάνον, ο οποίος καταφεύγει στο Costa Verde για να ξεφύγει από τους δαίμονές του. H περιπλανώμενη ζωγράφος Χάννα ( Σύρμω Κεκέ ), ενσάρκωση της αγνότητας σε ρόλο σημείο αναφοράς στο σύνολο του έργου του Williams, που τη συνοδεύει στα ταξίδια της ο υπερήλικας παππούς της, ο Νόνο ( Γιώργος Μπινιάρης ), ο οποίος αυτοχαρακτηρίζεται ως "ο σημαντικότερος εν ζωή ποιητής".
Παράταιροι χαρακτήρες με μόνο κοινό την αναζήτηση διαφυγής από την πραγματικότητά τους. Οι ακραίες επιλογές των χαρακτηριστικών τους από τον Williams εν μέρει λειτουργούν ως "ταμπέλες", κρύβοντας τα πρόσωπα πίσω από τις ιδιότητές τους.
Παρατηρήθηκαν διαφοροποιήσεις σε σχέση με το πρωτότυπο τόσο ως προς ορισμένα δευτερεύοντα πρόσωπα όσο και ως προς την εξέλιξη και το κλείσιμο του έργου. Το αποτέλεσμα είναι λιγότερο "χαοτικό" (δεν έλειψαν ιδιαίτερα οι Γερμανοί - Ναζί τουρίστες του αυθεντικού, που περισσότερο διακόπτουν τη ροή της παράστασης, δίνοντας έναν πιο κωμικό τόνο) με τις όποιες "απώλειες" να καλύπτονται από το στήσιμο κάποιων εκ των υπολοίπων χαρακτήρων (αν και σε στιγμές ορισμένοι από τους δεύτερους ρόλους παραπέμπουν σε καρικατούρες).
Ουσιαστικότερη αλλαγή η εστίαση στον ψυχικό κόσμο του Σάνον με εμβόλιμες σκηνές, που οπτικοποιούν την άστατη κατάσταση του κεντρικού χαρακτήρα, δίνοντας μεταφυσική χροιά στο έργο. Άξιο αναφοράς πως η χρήση ηχητικών εφέ, φωτισμών και του σκηνικού της ζούγκλας περιλαμβάνονται στις σκηνικές οδηγίες του έργου και στη συγκεκριμένη περίπτωση χρησιμοποιούνται και προσαρμόζονται στο να αναπαραστήσουν αμεσότερα τον εσωτερικό κόσμο του πρωταγωνιστή. Κατ' αυτόν τον τρόπο η παράσταση αποκτά μία πιο σταθερή δομή, η οποία όμως υπεραπλουστεύει τον συμβολικό της χαρακτήρα (ορισμένες φορές το λιγότερο αποδεικνύεται περισσότερο) και αποδυναμώνει τις παράλληλες ιστορίες των υπολοίπων.
Το τελευταίο σημείο γίνεται ιδιαίτερα εμφανές στο κλείσιμο με την ιγκουάνα της συγκεκριμένης εκδοχής να μένει κυρίως στον τίτλο, παραπέμποντας στο εξωτικό περιβάλλον της παράστασης και το πραγματικό με το φανταστικό να συναντιούνται στο πρόσωπο του Σάνον, χωρίς τις αναφορές στη Χάννα και τον Νόνο του πρωτότυπου, που συνδυαστικά αφήνουν μία αίσθηση περισσότερο αισιόδοξης ολοκλήρωσης.
"Θύμα" αυτής της προσέγγισης είναι κατά την άποψή μας ο ρόλος της Μαξίν, που αποτελεί τον πειρασμό και την αμαρτία στο τρίγωνό της με τον Σάνον και τη Χάννα, βρισκόμενη απέναντι από την τελευταία, η οποία με τη σειρά της εκφράζει την αθωότητα στην πιο εξευγενισμένη της μορφή. Η ερμηνεία της Μαρίας Κεχαγιόγλου, όσο ενδιαφέρουσα και αν είναι, δεν μας άφησε αυτήν την εντύπωση, με την Μαξίν της παράστασης να χαρακτηρίζεται από ζωντάνια, ενέργεια και χιούμορ, ένα πρόσωπο γεμάτο συμπάθεια, που δεν το είδαμε ως το αντίπαλο δέος της Χάννα. Στον αντίποδα, η Σύρμω Κεκέ καταφέρνει, παρά τις παρεμβάσεις στο κείμενο, να ξεχωρίσει, ερμηνεύοντας εξαιρετικά μία Χάννα που υπερβαίνει την ηρωίδα της παράστασης και αποκτά συμβολικό χαρακτήρα για το ίδιο το έργο και τη ζωή του Tennessee Williams μέσα από την "αγγελική" της παρουσία.
Παρά το γεγονός πως η συγκεκριμένη εκδοχή δίνει έμφαση στον Σάνον, η Χάννα είναι εκείνη που μένει, επισκιάζοντας και την ερμηνεία του Ιωάννη Παπαζήση, ο οποίος ανταπεξέρχεται στις απαιτήσεις της απόδοσης ενός βαθιά διχασμένου χαρακτήρα με μία ερμηνεία που δεν είναι το ίδιο αξιομνημόνευτη, απόρροια και της δυσκολίας σύνδεσης με τον αντιήρωα που υποδύεται.
Σημαντική η παρουσία του Γιώργου Μπινιάρη, που αναδεικνύει εντονότερα και τον λυρισμό του κειμένου με τη μετάφραση της Μαρίας Μαγκανάρη να καταφέρνει να μεταφέρει με επιτυχία στα ελληνικά την έντονα ποιητική γλώσσα του Williams.
Τελικά, η συγκεκριμένη παράσταση αποτελεί μία μοναδική ευκαιρία για να έρθουμε σε επαφή με το κλασικό έργο του διάσημου θεατρικού συγγραφέα. Οι διαφοροποιήσεις, που αναφέρθηκαν, δικαιολογούνται σε μεγάλο βαθμό και καταφέρνουν να διατηρήσουν την ατμόσφαιρα του αυθεντικού. Το φινάλε μπορεί να μη δίνει τις απαντήσεις του πρωτότυπου, ούτε να έχει την ίδια αισιόδοξη νότα (ακόμη και αν αυτή είναι διφορούμενη από αναλυτές του έργου), αφήνοντας την αίσθηση του ανολοκλήρωτου. Καταφέρνει όμως να είναι πιο κοντά στην ταραχώδη ζωή του ίδιου του Williams με τον χαρακτήρα του Σάνον να εκφράζει σε μεγάλο βαθμό τις προσωπικές του αγωνίες και εμπειρίες.
Μία Νύχτα της Ιγκουάνα τόσο ίδια και συνάμα τόσο διαφορετική, που επιχειρεί να αντιμετωπίσει τις αδυναμίες του αυθεντικού, χωρίς να καταφέρνει να λύσει οριστικά τον γρίφο του. Αυτό το μυστήριο σε συνδυασμό με το όνομα και το έργο του Tennessee Williams είναι εκείνα που θα μας κάνουν να επιστρέφουμε.
Κείμενο: Tennessee Williams / Μετάφραση - Σκηνοθεσία: Μαρία Μαγκανάρη
Παίζουν (με αλφαβητική σειρά): Δήμητρα Βλαγκοπούλου, Βίκυ Κατσίκα, Σύρμω Κεκέ, Μαρία Κεχαγιόγλου, Πέτρος Μάλαμας, Γιώργος Μπινιάρης, Ιωάννης Παπαζήσης
Θέατρο Πορεία
Διάρκεια: 100' (χωρίς διάλειμμα)
Τετάρτη 19:00 / Πέμπτη - Παρασκευή 21:00 / Σάββατο 18:00 - 21:00 / Κυριακή 18:00 (έως 28/11)
Αγγλικοί υπέρτιτλοι: Τετάρτη 24 Νοεμβρίου 19:00
Live streaming 28 Νοεμβρίου 18.00
Τετάρτη 15€ / Πέμπτη έως Κυριακή A’ Ζώνη 20€ - Β’ Ζώνη 17€ - Γ’ Ζώνη 15€ - Senior (Άνω των 65) 17€ - Φοιτητικό, Νεανικό (Κάτω των 22), Ανέργων 15€ - ΑΜΕΑ (67% και άνω) με την επίδειξη βεβαίωσης αναπηρίας 12€
Σε συγκεκριμένες θέσεις με σειρά προτεραιότητας, απαραίτητη είναι η επικοινωνία με το ταμείο του θεάτρου για τα εισιτήρια ΑΜΕΑ.
Για την είσοδό σας στον χώρο είναι υποχρεωτική η επίδειξη πιστοποιητικού εμβολιασμού (τουλάχιστον 14 ημερών) ή νόσησης (έως 6 μήνες από τη διάγνωση). Επίσης η χρήση προστατευτικής μάσκας είναι υποχρεωτική κατά την είσοδο στο θέατρο, καθώς και κατά τη διάρκεια της παράστασης.
Η παράσταση είναι κατάλληλη για θεατές άνω των 16 ετών, ενώ κατά τη διάρκειά της γίνεται χρήση στροβοσκοπικών φωτισμών (strobe lights).
Για περισσότερες πληροφορίες: Η Νύχτα της Ιγκουάνα
