Το πρώτο έργο της pop art που έγινε διάσημο
To έργο "Just what is it that makes today's homes so different, so appealing?" είναι κολάζ (26 εκατοστών x 24.8 εκατοστών) του Βρετανού καλλιτέχνη Richard Hamilton, που δημιουργήθηκε το 1956 για τον κατάλογο και τις αφίσες της έκθεσης This Is Tomorrow του Λονδίνου. Στην ομαδική έκθεση συμμετείχαν ομάδες καλλιτεχνών και αρχιτεκτόνων σε ξεχωριστές ενότητες με κοινό θέμα το όραμά τους για το μέλλον. Ο Hamilton συνεργάστηκε με τον John McHale (1922-1978) και τον αρχιτέκτονα John Voelcker παρουσιάζοντας μία περισσότερο διασκεδαστική και πανηγυρική οπτική του αύριο, αποσκοπώντας στη διέγερση των αισθήσεων και στην έκπληξη. Η δημιουργία του Hamilton προκάλεσε αίσθηση και θεωρείται στις μέρες μας ένα από τα γνωστότερα έργα τέχνης της μεταπολεμικής Αγγλίας.
Κατά το σχεδιασμό του κολάζ, ο Hamilton έκανε μία λίστα με τις κατηγορίες που σχεδίαζε να συμπεριλάβει: "Άντρας, Γυναίκα, Φαγητό, Ιστορία, Εφημερίδες, Κινηματογράφος, Οικιακές συσκευές, Αυτοκίνητα, Διάστημα, Κόμιξ, Τηλεόραση, Τηλέφωνο, Πληροφορίες". Το έργο αποτελείται από εικόνες που βρέθηκαν σε Αμερικανικά περιοδικά με το κεντρικό κομμάτι του μοντέρνου, για την εποχή, σαλονιού να προέρχεται από διαφήμιση του περιοδικού Ladies Home Journal, ενώ και ο τίτλος προέκυψε από διαφημιστικό σλόγκαν της ίδιας πηγής.
Στο τελικό αποτέλεσμα απεικονίζεται το σύνολο των διαθέσιμων τρόπων επικοινωνίας της περιόδου σε ένα συγκερασμό ποπ κουλτούρας και μοντέρνας τεχνολογίας, έχοντας στο εσωτερικό ενός σπιτιού τα μικροαντικείμενα, τις οικιακές συσκευές και τα έπιπλά του να συνυπάρχουν με πορτέτο εποχής, με λογότυπο αυτοκινήτου, ένα κορνιζαρισμένο εξώφυλλο από κόμικ και τη θέα ενός κινηματογράφου από το παρελθόν ( από την πρεμιέρα του The Jazz Singer (1927), της πρώτης ομιλούσας ταινίας). Ανάμεσά τους ένας άντρας, ο body builder Irvin "Zabo" Koszewski, νικητής του Mr L.A. το 1954 (η φωτογραφία από το περιοδικό Tomorrow's Man, Σεπτέμβριος 1954) κρατώντας ένα γιγαντιαίο γλειφιτζούρι με τη λέξη "POP" στην άκρη του, απέναντι σε μία ημίγυμνη γυναίκα, που κάθεται στον καναπέ ποζάροντας προς τον θεατή.
Δεκαετίες μετά, ο ίδιος δήλωσε πως θέλησε να αναφερθεί μέσα από τον περιορισμένο χώρο ενός σαλονιού στα αντικείμενα και τις ιδέες που "στριμώχθηκαν" στη μεταπολεμική συνείδηση του κόσμου. Το κολάζ είχε διδακτικό ρόλο στο πλαίσιο μίας διδακτικής έκθεσης, επιχειρώντας να συνοψίσει τους παράγοντες που διαμόρφωναν την μεταπολεμική Βρετανία. Το μέλλον διαγραφόταν λαμπρό, οι τεχνολογικές εξελίξεις προκαλούσαν ενθουσιασμό και υπήρχε μία διάχυτη αισιοδοξία οδεύοντας προς τη δεκαετία του '60 (χαρακτηριστικά ως οροφή χρησιμοποιείται φωτογραφία με το φεγγάρι).
O Hamilton στα επόμενα χρόνια δημιούργησε παρεμφερή έργα με χαρακτηριστικότερο το "Just what is it that makes today’s homes so different?" του 1992. Στα πλαίσια της τηλεοπτικής εκπομπής QED του BBC και της "αποστολής" του να παρουσιάσει το πώς μπορεί ένας καλλιτέχνης να δημιουργήσει τέχνη μέσω του υπολογιστή, επέλεξε να μεταφέρει την εμπειρία του κολάζ του 1956 στη δεκαετία του '90.
Ο κεντρικός χώρος προέκυψε αυτή τη φορά από καρτ ποστάλ ενός δωματίου ξενοδοχείου της Ισπανίας, που του είχε στείλει ο φίλος του καλλιτέχνης Derek Boshier χρόνια πριν. Η ταπετσαρία από ηλεκτρονική πλακέτα, που παραπέμπει στην άφιξη της ψηφιακής εποχής, το τανκ μέσα στη σκόνη, που αναφέρεται στον Πόλεμο του Κόλπου, οι πρόσφυγες από την Αιθιοπία, η λέξη "AIDS" σε παραλλαγή του "LOVE" του Robert Indiana, η σκηνή από την ταινία The Lawnmower Man με κεντρικό θέμα τη δημιουργία ενός έργου εικονικής πραγματικότητας, ο πλανήτης Δίας στο ταβάνι έμμεση αναφορά στο φεγγάρι του κολάζ του 1956, έχοντας παραδίπλα το διαστημόπλοιο Οδυσσέας, κάποιες από τις λεπτομέρειες της δημιουργίας.
Σε αντιπαραβολή με το αρχικό έργο, κεντρικός χαρακτήρας είναι η γυναίκα bodybuilder Bernie Price απέναντι από έναν χρηματιστή, επισημαίνοντας με χιουμοριστικό τρόπο (αν και με διάθεση υπερβολής) τις αλλαγές που έχουν λάβει χώρα στα θέματα της σεξουαλικής ταυτότητας και των πολιτικών για το φύλο στο μεσοδιάστημα, όπως και της απομόνωσης του σύγχρονου τρόπου ζωής. Το μήνυμα του σήματος "STOP - CHILDREN" που κρατά η γυναίκα (χρησιμοποιείται στην Αγγλία για να σταματήσουν τα διερχόμενα οχήματα, προκειμένου να διασχίσουν τα παιδιά το δρόμο) έρχεται σε αντίθεση με το "POP" του κλασικού κολάζ.
Το πρωτότυπο έργο του 1956 βρίσκεται σήμερα στο μουσείο τέχνης Kunsthalle Tübingen της Γερμανίας, ενώ 5000 ψηφιακά αντίτυπα της πιο πρόσφατης εκδοχής δωρίστηκαν σε τηλεθεατές του BBC .
Στην αισθητική και την τεχνική του έργου του Hamilton στηρίχθηκε η Martha Rosler για τη δημιουργία της αντιπολεμικής σειράς της "House Beautiful: Bringing the War Home", στην οποία κάναμε εκτεταμένο αφιέρωμα προ ημερών.
Πηγές πληροφοριών: Wikipedia, Tate.org.uk
