Με αφορμή την παράσταση "Μέδουσα" στην οποία πρωταγωνιστεί, η Μαρία Αποστολάτου, μας μίλησε για το αν μπορεί κάποιος να μετατραπεί από θύτης σε θύμα, τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η σύγχρονη γυναίκα, τα όρια που καταπατούνται στον βωμό της τέχνης, το κίνημα MeToo, καθώς και για πολλά άλλα.
Φέτος πρωταγωνιστείτε στη θεατρική παράσταση “Μέδουσα” που είχατε πρωταγωνιστήσει και το 2019. Τι το ιδιαίτερο έχει αυτή η παράσταση που σας κάνει να επανέρχεστε σε αυτήν;
Φέτος είναι η τρίτη φορά που ανεβαίνει και νιώθω ότι αυτό το έργο κι αυτός ο ρόλος, έχει ακόμα πολλά να μου δώσει. Κάθε φορά είναι διαφορετική. Διαφορετικό θέατρο, διαφορετικό κοινό και διαφορετική εγώ. Οι άνθρωποι συνεχώς εξελισσόμαστε και αυτό το έργο μ’ έχει βοηθήσει να εξελιχθώ τόσο καλλιτεχνικά όσο και προσωπικά. Το θέμα είναι αρκετά ευαίσθητο και παρόλο που δεν έχω βιώσει τέτοια γεγονότα, με όλα αυτά που συμβαίνουν γύρω μας, με κάνουν να θέλω ν’ ανεβαίνω στην σκηνή και να πω την ιστορία της ηρωίδας. Γιατί η Αλίκη θα μπορούσε να είναι υπαρκτό πρόσωπο, θα μπορούσα να είμαι εγώ, κάποια γυναίκα απ’ το κοινό, οποιαδήποτε, και δεν πρέπει να σιωπούμε. Γι’ αυτό η Μέδουσα για ‘μένα θα είναι μία παράσταση που θα θέλω να παίζω πάλι και πάλι.
Σύμφωνα με τη μυθολογία η Μέδουσα υπήρξε μία πανέμορφη ιέρεια της Αθηνάς που ο Ποσειδώνας μεταμορφωμένος σε άλογο τη βίασε. Η θεά εξοργίστηκε και τη μεταμόρφωσε σε απεχθές τέρας, που αντί για μαλλιά είχε φίδια. Είναι ικανό ένα τραγικό γεγονός να σε μεταμορφώσει σε τέρας;
Το ίδιο ερώτημα θέτουμε κι εμείς. Είναι ικανό ένα τραγικό γεγονός να σε μεταμορφώσει σε τέρας; Αρχικά τι ορίζουμε τέρας; Για ‘μένα στην ιστορία της Μέδουσας, το πραγματικό τέρας είναι ο Ποσειδώνας και στην συνέχεια η Αθηνά. Η Μέδουσα τιμωρήθηκε για κάτι για το οποίο όχι μόνο δεν έφταιγε, αλλά της προξένησε απύθμενο πόνο κι έπρεπε να ζήσει με τις συνέπειες μιας πράξης που άλλος θα έπρεπε να τιμωρηθεί. Το ίδιο συμβαίνει και στην ηρωίδα του έργου. Βιάζεται απ’ τον πατριό της και αντί να τιμωρηθεί εκείνος για τις πράξεις του, για να μπορέσει να διαχειριστεί τον πόνο της, μεταμορφώνει η ίδια τον εαυτό της σε τέρας για να βρει λύτρωση προκαλώντας πόνο σε άλλους. Είναι η Μέδουσα και η Αλίκη θύματα; Ναι. Καταλήγουν και οι δύο να γίνονται τέρατα που κάνουν κακό σε άλλους; Ναι. Τις κάνει λιγότερο τέρατα επειδή έχουν υποστεί τέτοιου είδους κακοποίηση; Όχι. Αλλά στην περίπτωση της ηρωίδας, υπάρχει τρόπος ν’ αλλάξει, να πάρει πάλι την ζωή στα χέρια της και να τιμωρηθεί το πραγματικό τέρας.
Πόσο εύκολο είναι από θύμα να γίνεις θύτης; Eσείς έχετε βιώσει αντίστοιχη εμπειρία;
Οι περισσότεροι θύτες έχουν υπάρξει θύματα και αυτό είναι ένας φαύλος κύκλος που ανακυκλώνεται συνεχώς και δημιουργεί νέα θύματα και νέους θύτες. Σε μια ιδανική κοινωνία που όλοι σεβόμαστε τα όρια και την διαφορετικότητα του άλλου, υπάρχει αλληλοκατανόηση και στήριξη, είναι πιο εύκολο να προστατευτεί το θύμα. Δυστυχώς όμως η κοινωνία μας απέχει πολύ απ’ αυτό. Ο καθένας ζει για τον εαυτό του, χωρίς ενσυναίσθηση ή ενδιαφέρον για τον συνάνθρωπο του. Υπάρχει πολύ οργή, απίστευτο μίσος και κακία που συσσωρεύεται συνεχώς. Έχουμε γεμίσει με προβληματικούς ανθρώπους που αντί να θέλουν αν βελτιώσουν και να καλυτερέψουν τους εαυτούς τους, ξεσπάνε στους διπλανούς τους, χωρίς να ενδιαφέρονται για το τι πόνο προκαλούν.
Κάποια στιγμή στη ζωής μας, ηθελημένα ή μη, έχουμε βρεθεί και στους δύο ρόλους. Σε προσωπικό επίπεδο δεν έχω βιώσει κάποιο ακραίο περιστατικό και θέλω να ελπίζω ότι δεν έχω βρεθεί στη θέση του θύτη. Μερικές φορές γινόμαστε θύτες χωρίς να το καταλαβαίνουμε. Γι’ αυτό είναι σημαντικό ν’ αντιλαμβανόμαστε το τι λέμε και κάνουμε και τι αντίκτυπο έχει στον άλλον. Γενικά προσπαθώ να μην βλέπω τα πράγματα μόνο απ’ την δική μου οπτική, να μπαίνω λίγο στην θέση του άλλου ώστε να μπορέσω να τον καταλάβω και να κατανοήσω τι περνάει πριν πω ή κάνω κάτι που θα τον πληγώσει. Για ‘μένα η ενσυναίσθηση είναι μεγάλη αρετή και καλό θα ήταν όλοι να μάθουμε να την καλλιεργούμε.
Το θεατρικό έργο “Μέδουσα” παρουσιάζει τις δυσκολίες και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει μία σύγχρονη γυναίκα. Ποια είναι αυτά; Πώς όλα αυτά αναδεικνύονται μέσα από την παράσταση;
Ακόμα και σήμερα, το 2023, το να είσαι γυναίκα παραμένει δύσκολο και αυτά που θα έπρεπε να θεωρούνται δεδομένα, συνεχίζουν να μην είναι και να ακούγονται σε κάποιους εξωπραγματικά. Είναι τόσο παράλογο ένα κορίτσι, μία κοπέλα, μια γυναίκα να περπατάει στο δρόμο και να μην νιώθει συνεχώς εκτεθειμένη; Είναι τόσο παράλογο να απαιτείται ο ίδιο σεβασμός και οι ίδιες ευκαιρίες που δίνονται στους άντρες; Είναι τόσο παράλογο να μαθαίνουμε από νωρίς τόσο στα αγόρια, όσο και στα κορίτσια ότι κανείς δεν έχει το δικαίωμα να παραβιάσει τα όρια του άλλου; Γιατί να πρέπει να κατακρίνεται και να σχολιάζεται ο τρόπος που ντύνεται μια γυναίκα και να θεωρείται πως ότι κάνει το κάνει για να προκαλέσει; Γιατί η κοινωνία έχει τις διπλάσιες απαιτήσεις από τις γυναίκες, όταν της προσφέρει τα μισά; Θα μπορούσα να συνεχίσω για πάντα τη λίστα και αν ένα πράγμα που ταυτίζομαι με την ηρωίδα, είναι πώς προσπαθεί, πέρα απ’ όλα τ’ άλλα που της συμβαίνουν, να ζήσει ως γυναίκα. Απ’ την πρώτη της περίοδο, τη σχέση που έχει με την μαμά της, τις αδελφές της, την ανακάλυψη της σεξουαλικότητάς της μέσα από ένα διαταραγμένο πρίσμα, τον πρώτο έρωτα, μέχρι και τον τρόπο που προσφέρει το σώμα της για να εκδικηθεί και να τιμωρήσει άντρες εκθέτοντάς τους, βλέπουμε όλες της πτυχές της γυναικείας φύσης που παλεύει να προσαρμοστεί και να επιβιώσει, ακόμα και στις πιο αντίξοες συνθήκες.
Tι είναι αυτό που θέλετε να πάρει μαζί του ο θεατής φεύγοντας από την παράσταση;
Λίγη τροφή για σκέψη και μια λιγότερο παθητική στάση όταν βλέπει να συμβαίνει κάτι παρόμοιο τριγύρω του και δεν αντιδρά. Γνωρίζω ότι ο κόσμος έχει ανάγκη να ξεχαστεί, αλλά στόχος μου δεν είναι να ξεχάσει, αλλά να πάρει μαζί του την ηρωίδα και να την θυμάται ως μία κοπέλα που μπορεί να ζει ανάμεσά μας και ότι όλοι μας μπορούμε ν’ αλλάξουμε τα κακά της κοινωνίας με λίγη θέληση και λίγη παρότρυνση. Ναι, ένας άνθρωπος κάνει την διαφορά ,γιατί αν όλοι είχαμε αυτή τη σκέψη δεν θα ήμασταν ένας, αλλά πολλοί.
Σε συνέντευξή σας στο Xτύπος είχατε πει ότι “Τα όρια πολλές φορές καταπατούνται στον βωμό της τέχνης”. Θα θέλατε να μας το αναλύσετε; Ποια όρια θέτετε εσείς;
Στον χώρο της τέχνης όλα ωραιοποιούνται και πολλοί βρίσκουν πάτημα να ξεπεράσουν τα όρια κάποιου άλλου, μόνο και μόνο στο όνομα της τέχνης. Προσποιούνται ότι μιλάει και πράττει ο ρόλος ή μεγάλη φήμη ώστε να καταφέρουν τον στόχο τους. Είναι θλιβερό να καταχράζεσαι την εξουσία που σου δίνεται είτε γιατί είσαι ιεραρχικά ανώτερος, είτε γιατί κάποιοι σε ανέβασαν εκεί, και εκμεταλλεύεσαι τους συνεργάτες σου και τους ανθρώπους που παλεύουν να εργαστούν σ’ έναν ήδη δύσκολο και απαιτητικό κλάδο. Δεν υπάρχει σταθερό ωράριο, δεν υπάρχει σίγουρος μισθός, δεν υπάρχει ασφάλεια τόσο σωματική όσο και ψυχολογική και παίζουμε σε αχαρτογράφητα όρια. Χρειάζεται σεβασμός και καλή επικοινωνία για να αποφευχθούν άσχημες καταστάσεις. Προσπαθώ να σέβομαι τόσο τους ανώτερούς μου όσο και τους συναδέλφους μου και να αφήνω τις προσωπικές μου διαφορές εκτός δουλειάς, ώστε να κυλάνε ομαλά τόσο οι πρόβες, όσο και οι παραστάσεις. Είναι πολύ δύσκολο όταν ένα μέρος της δουλειάς απαιτεί μεγάλο κομμάτι του ψυχισμού σου να διατηρήσεις τα νεύρα και τις εντάσεις, αλλά πρέπει να μάθουμε να διαχειριζόμαστε τους εαυτούς μας και να οριοθετούμε τι πρέπει και τι δεν πρέπει ώστε όλοι να είμαστε προστατευμένοι.
Στο κίνημα Μe2 πρωτοστάτησε ο κλάδος σας. Ωστόσο περιορίστηκε στον καλλιτεχνικό χώρο και κυρίως στον χώρο του θεάτρου και της τηλεόρασης. Γιατί δεν το είδαμε αυτό να συμβαίνει και σε άλλους επαγγελματικούς τομείς;
Γιατί εμείς βρισκόμαστε στα φώτα της δημοσιότητας. Όσο πιο γνωστός είναι κάποιος, τόσο πιο πολύ κόσμο ενδιαφέρει να μάθει τι συμβαίνει. Είμαστε απ’ την φύση μας κουτσομπόληδες και αυτό φαίνεται απ’ το πόση απήχηση έχουν τα ριάλιτι. Θέλουμε να μάθουμε τι συμβαίνει στις ζωές των άλλων. Όταν όμως αυτός ο άλλος είναι ένας άγνωστος, που δεν έχεις ταυτιστεί και δεν νιώθεις ότι έχεις συνδεθεί κάπως μαζί του, δεν σ’ ενδιαφέρει να μάθεις γιατί σου είναι απλώς άγνωστος. Και αυτό μας πάει πίσω σε προηγούμενη απάντηση που είπα ότι ο κόσμος δεν νοιάζεται για τον συνάνθρωπό του. Φυσικά δεν είναι όλοι έτσι, αλλά δυστυχώς ισχύει ο νόμος της πλειοψηφίας και η πλειοψηφία το μόνο που θέλει είναι να ταΐσει τον δυστυχισμένο και απογοητευμένο απ’ την ζωή εαυτό της, με τα προβλήματα των άλλων ώστε να νιώσει καλύτερος.
Εκτός από τον πρωταγωνιστικό ρόλο έχετε καταπιαστεί και με τη συγγραφή του έργου. Ποιες δυσκολίες κληθήκατε να ξεπεράσετε τόσο ως ηθοποιός όσο και ως συγγραφέας;
Την συγγραφή του έργου την έκανα μαζί με τον σκηνοθέτη της παράστασης Κωνσταντίνο Παλίλη και πριν ξεκινήσουμε κάναμε αρκετή έρευνα για το θέμα. Διαβάσαμε μαρτυρίες γυναικών, μελετήσαμε πώς επηρεάζει ένα τέτοιο γεγονός την ψυχολογία ενός ανθρώπου ώστε να είμαστε όσο πιο κοντά στην πραγματικότητα και να φτιάξουμε έναν ρεαλιστικό χαρακτήρα με τις αδυναμίες του, τους φόβους, τις ανάγκες και τα όνειρα του. Από ‘κει και ύστερα, η ιστορία βγήκε από μόνη της και ακόμα και σήμερα ανακαλύπτουμε νέα πράγματα που δεν είχαμε συνειδητοποιήσει ότι είχαμε γράψει. Με αρχική έμπνευση τον μύθο της Μέδουσας, δημιουργήθηκε η Αλίκη και θα ‘λέγαμε ότι μας είπε την ιστορία της κι εμείς την ακούσαμε.
Ως ηθοποιός ήταν πολύ διαφορετική η διαδικασία, με περισσότερες δυσκολίες. Τον πρώτο χρόνο ήμουν πολύ πιο άπειρη, δεν είχα πάει καν στην σχολή και ήταν η πρώτη φορά που επιχειρούσα κάτι τόσο μεγάλο υποκριτικά. Ήταν η αφετηρία να δω τον εαυτό μου ως ηθοποιό πέρα από συγγραφέα. Την δεύτερη χρονιά ήμουν λυσσασμένη να παίξω γιατί είχαμε περάσει δύο καραντίνες, ήμουν στο τρίτο έτος της σχολής κι ένιωθα πιο σίγουρη πάνω στη σκηνή και αλλάξαμε αρκετά πράγματα. Είδα το έργο από άλλα μάτια, πολύ πιο ώριμη και γνώρισα καλύτερα την ηρωίδα. Φέτος, έχοντας τελειώσει τη σχολή και μπαίνοντας σε νέο χώρο – στο θέατρο Αλκμήνη – μηδενίζω και ξεκινάω πάλι απ’ την αρχή, χωρίς να ξεχνάω τι μου δίδαξαν οι προηγούμενες χρονιές.
Ο Μάρλον Μπράντο είχε πει “Το μόνο πράγμα που χρωστάει ένας ηθοποιός στο κοινό του είναι να μην τους κάνει να βαριούνται”. Για εσάς τι είναι αυτό που χρωστάει ο ηθοποιός στο κοινό του;
Να τους δώσει κάτι να θυμούνται. Ο λόγος που το θέατρο συνεχίζει να υπάρχει, είναι γιατί έχει κάτι που τα οπτικοακουστικά μέσα (τηλεόραση, κινηματογράφος κλπ.) δεν μπορούν να σου δώσουν. Το ωμό συναίσθημα του ηθοποιού. Η σχέση που δημιουργείται ανάμεσα στον ηθοποιό και τον θεατή την ώρα της παράστασης είναι κάτι υπερφυσικό και όταν ο ένας αφήνεται πραγματικά στον άλλον, η αίσθηση είναι τρομερή. Και αυτό είναι κάτι που αξίζει κάποιος να θυμάται γιατί οι αισθήσεις μας ποτέ δεν ξεχνούν.
Ποια είναι τα άμεσα σχέδιά σας;
Πέρα απ’ την παράσταση, είμαι πολύ κοντά στο να ολοκληρώσω το πρώτο μου μυθιστόρημα. Μου έχει πάρει αρκετό καιρό, κυρίως για τις διορθώσεις. Είναι ένα μεγάλο πρότζεκτ που δεν μένει στο ένα βιβλίο και όταν τελειώσω και την τελευταία γραφή, θα ξεκινήσω τις διαδικασίες για την έκδοσή του. Έχω αφιερωθεί αρκετά σ’ αυτό το βιβλίο κι έχω αγαπήσει τόσο τους ήρωες όσο και την ιστορία κι ανυπομονώ να εκδοθεί. Στο μυαλό που υπάρχουν κι άλλα θεατρικά που περιμένουν στο συρτάρι, αλλά το βιβλίο και η παράσταση είναι σε προτεραιότητα. Φυσικά ποτέ δεν λέω όχι σ’ ευκαιρίες κι επειδή είμαι αρκετά αυθόρμητη, ποτέ δεν ξέρω πότε θα μου ‘ρθει νέα ιδέα οπότε όλα μπορεί να τα περιμένετε.
Πληροφορίες για την παράσταση
Η Anelixis Productions παρουσιάζει στο θέατρο Αλκμήνη από την Κυριακή 12 Νοεμβρίου και κάθε Κυριακή στις 18:30 για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων, το συγκλονιστικό έργο «ΜΕΔΟΥΣΑ» των Κωνσταντίνου Παλίλη και Μαρίας Σ. Αποστολάτου.
Είναι ικανό ένα τραγικό γεγονός να σε μεταμορφώσει σε τέρας; Πόσο εύκολο είναι από θύμα να γίνεις θύτης; Ένας δραματικός κοινωνικός μονόλογος με θέμα τον βιασμό.
Υπό την αιγίδα της Γενικής Γραμματείας Δημογραφικής και Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων.
Το έργο επηρεασμένο απ’ την ελληνική μυθολογία καθώς και από την σύγχρονη πραγματικότητα, πραγματεύεται την γυναικεία φύση ως ένα άτομο του κοινωνικού συνόλου. Παρουσιάζει τις δυσκολίες και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει μία σύγχρονη γυναίκα, ενώ ταυτόχρονα καταδεικνύει τον οικογενειακό κύκλο, την εφηβεία και την ενηλικίωση, έτσι όπως οι άνθρωποι την αντιμετωπίζουν οδηγώντας στο συμπεράσματα για το πώς θα έπρεπε να την κατανοήσουν.
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ:
Κείμενο: Κωνσταντίνος Παλίλης - Μαρία Σ. Αποστολάτου
Σκηνοθεσία: Κωνσταντίνος Παλίλης
Ερμηνεία: Μαρία Σ. Αποστολάτου
Βοηθός σκηνοθέτη: Μαρίλια Μητρούση
Σκηνογραφία: JACOandthemagicbeans
Μουσική Επιμέλεια: Μαρίλια Μητρούση
Έκθεση Φωτογραφίας: Αννίτα Σπιθάκη
Υπεύθυνος επικοινωνίας: Αντώνης Κοκολάκης
Παραγωγή: Anelixis Productions
Οργάνωση παραγωγής: Τζένη Χρυσίδη
Στο φουαγιέ του θεάτρου φιλοξενείται η έκθεση φωτογραφίας της Αννίτας Σπιθάκη με θέμα «Σεξουαλική κακοποίηση- Μέδουσα»
Κάθε Κυριακή στις 18:30 (από 12/11/2023- 14/1/2024 )
Τιμές εισιτηρίων:
Γενική είσοδος: 12 ευρώ
Φοιτητικό: 9 ευρώ
ΑΜΕΑ, σπουδαστές και απόφοιτοι δραματικών σχολών, άνω των 65: 8 ευρώ Μόνο στο ταμείο με την επίδειξη του ανάλογου δικαιολογητικού
Προπώληση εισιτηρίων: HYPERLINK "https://www.more.com/theater/offer/medousa99/" https://www.more.com/theater/offer/medousa99/
Διάρκεια παράστασης: 70 λεπτά
Υπεύθυνος Επικοινωνίας & Δημοσίων Σχέσεων: Αντώνης Κοκολάκης
Εmail: kokolakispr@yahoo.gr και HYPERLINK "mailto:kokolakispr@gmail.com" kokolakispr@gmail.com
