Ο ηγέτης δε θα πρέπει να στηρίζεται στον Μακιαβέλλη, αλλά στον Αριστοτέλη.
Ο καθηγητής του Μάνατζμεντ, διευθυντής του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Διοίκησης Επιχειρήσεων για στελέχη (Executive MBA), διευθυντής του Μεταπτυχιακού Προγράμματος (MSc) Διοίκησης Ανθρωπίνων Πόρων στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και ιδρυτής του κόμματος “ Κοινωνία Αξιών”, Δημήτρης Μπουραντάς μας μίλησε για το έλλειμμα ηγεσίας και ηγετών, τις αποκρατικοποιήσεις των επιχειρήσεων, τις νέες επενδύσεις, τους νέους που φεύγουν και τον πάτο που δεν έχουμε πιάσει ακόμα όπως λέει χαρακτηριστικά.
Προτείνει λύσεις για την πάταξη της φοροδιαφυγής, τη μείωση της γραφειοκρατίας και την αύξηση της ανταγωνιστικότητα. Ενώ παράλληλα, σημειώνει ότι δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ποτέ τη λέξη ζωή.
Όπως συνηθίζεται να λέγεται ο πρωθυπουργός εκτελεί ουσιαστικά χρέη manager καθώς διοικεί μια χώρα. Στην Ελλάδα, όπως έχετε αναφέρει, υστερούμε σε αποτελεσματική ηγεσία. Γιατί;
Υπάρχουν δυο λόγοι: Πρώτον: H χώρα μας έχει 300 τουλάχιστον θέσεις κλειδιά στη διακυβέρνηση και είναι αυτοί οι οποίοι ασχολούνται με τη διακυβέρνηση είτε ως υπουργοί είτε ως υφυπουργοί είτε ως γενικοί γραμματείς είτε σε άλλες θέσεις διακυβέρνησης. Αν πάμε στους πολιτικούς οι περισσότεροι από τη διαδρομή τους είναι ανεπάγγελτοι, δεν έχουν διοικήσει ούτε περίπτερο, όπως λένε χαρακτηριστικά και οι πολίτες. Το management και η ηγεσία δεν μαθαίνεται με τις σπουδές μόνο. Για να γίνει κάποιος διευθυντής σε μία μεσαία ιδιωτική επιχείρηση 250 ατόμων, πρέπει να δουλεύει 15 χρόνια και να περάσει από αξιολόγηση.
Οι πολιτικοί μας, επειδή εκλέγονται από τους πολίτες, ταυτόχρονα αναλαμβάνουν και την εκτελεστική εξουσία, χωρίς να διαθέτουν εμπειρία ώστε να έχουν αναπτύξει ικανότητες για το management.
Και δεύτερον : Δεν θέλουν ούτε να μάθουν προκειμένου να φτιάξουν ένα κράτος με επαγγελματικά υψηλού επιπέδου στελέχη, όπως έχουν οι Γάλλοι, οι Εγγλέζοι και οι Γερμανοί. Ας λάβουμε υπόψιν μας την Εθνική Σχολή της Γαλλίας, από την οποία προέρχονται τα ανώτατα στελέχη που διοικούν το κράτος. Τα κόμματα σαφέστατα έχουν πολιτικές όμως για την υλοποίησή τους απαιτείται το management. Και το managemen πρέπει να ασκείτε από ανθρώπους που έχουν χτίσει τις ικανότητές τους. Ωστόσο, οι πολιτικοί δεν ήθελαν το κράτος να είναι αποτελεσματικό. Αυτό το κράτος εξυπηρετούσε τον τρόπο που ήθελαν να πολιτευτούν μέσα από τις πελατειακές σχέσεις και αυτό συμβαίνει ακόμα και σήμερα. Στην Ελλάδα έχουμε περισσότερο ηγεμόνες παρά ηγέτες.
Ποια χαρακτηριστικά πρέπει να διαθέτει κάποιος προκειμένου να χαρακτηριστεί ηγέτης;
Τον ηγέτη θα τον κρίνουμε με δύο κριτήρια. Το πρώτο είναι με βάση τα αποτελέσματα που επιτυγχάνει, όχι για το κόμμα του, αλλά για το “κοινό καλό” κατά τον Αριστοτέλη, για την κοινωνία και το κοινωνικό συμφέρον. Και δεύτερον τον τρόπο με τον οποίο επιτυγχάνει τα αποτελέσματα. Ο ηγέτης δε θα πρέπει να στηρίζεται στον Μακιαβέλλη, αλλά στον Αριστοτέλη. Αυτό σημαίνει ότι τα αποτελέσματα θα πρέπει να τα επιτυγχάνει εκμεταλλευόμενος την προθυμία των ανθρώπων, δηλαδή θα πρέπει να τους εμπνέει και να τους πείθει να δουλέψουν για το κοινωνικό καλό.
Τι απαιτείται να συμβεί προκειμένου οι πολιτικοί μας να “μανατζάρουν” πιο αποτελεσματικά το κράτος;
Πρέπει να υπάρξει διαχωρισμός της νομοθετικής εξουσίας από την εκτελεστική. Επιπλέον, οι πολιτικοί -υπουργοί, υφυπουργοί, γενικοί γραμματείς-που θα αναλαμβάνουν την εκτελεστική εξουσία επιβάλλεται να έχουν αποδείξει, από την διαδρομή τους, ότι έχουν εμπειρία management, διοίκησης. Επιπρόσθετα, το κράτος χρειάζεται παρεμβάσεις σε έξι τομείς.
1. Στην αποστολή του. Αποστολή του κράτους είναι να προωθεί την ανάπτυξη για τους πολίτες. Την κοινωνική συνοχή, την κοινωνική αλληλεγγύη και την ευημερία.
2. Το κράτος απαιτείται να δουλεύει με στρατηγικά σχέδια. Δεν μπορεί να είναι ράβε ξήλωνε. Πάει κάποιος σε ένα υπουργείο και μετά από έξι μήνες φεύγει και παίρνει μαζί του όλους τους συμβούλους, όλους τους γραμματείς. Χρειαζόμαστε λοιπόν ένα σχέδιο που να υλοποιείται με συνέπεια και συνέχεια.
3. Μεγάλες αλλαγές στις οργανωτικές δομές. Οι οργανωτικές δομές είναι σαθρές, δύσκαμπτες και υπάρχουν στεγανά ανάμεσα στα υπουργεία. Δεν υπάρχουν μηχανισμοί ολοκλήρωσης. Άρα χρειάζεται ανασχεδιασμός των δομών και των διεργασιών και μείωση της γραφειοκρατίας.
4. Πάσχουμε σε σύγχρονες τεχνολογίες. Δεν μπορεί να έχουμε Υπουργείο Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, χωρίς να υπάρχει ηλεκτρονική διακυβέρνηση. Πως θα αντιμετωπιστεί η φοροδιαφυγή; Δεν μπορεί τόσα χρόνια με τόσα λεφτά και να μην έχουμε φτιάξει τίποτα. Δείκτες μέτρησης των αποτελεσμάτων παντού. Στην τοπική αυτοδιοίκηση, στη δικαιοσύνη, στα πανεπιστήμια, παντού. Δίνουμε λεφτά, τα αποτελέσματα πώς τα μετράμε; Δεν μπορείς να είσαι αποτελεσματικός εάν δεν έχεις έλεγχο.
5. Συνεχής βελτίωση στην κουλτούρα των ανθρώπων. Πρέπει να αλλάξει η δημοσιοϋπαλληλική νοοτροπία. Αυτό βέβαια πηγάζει από τα προηγούμενα.
6. Στην ηγεσία και στο management χρειάζεται επαγγελματικά στελέχη. Καλύτερος θα είμαι εγώ γενικός γραμματέας υγείας από έναν διευθυντή ο οποίος έχει 20 χρόνια προϋπηρεσία και γνωρίζει τα διαχειριστικά θέματα; Αυτά πρέπει να σταματήσουν. Ένας υπουργός...τελεία. Πρέπει να έχουμε δώδεκα υπουργεία όπως οι άλλες χώρες. Πρέπει να φτιάξουμε την ελίτ, με την καλή έννοια ελίτ, των στελεχών της δημόσιας διοίκησης. Για να γίνει όμως αυτό θα πρέπει να φύγουν όσοι μας διοικούσαν μέχρι σήμερα, καθώς η αλλαγή αυτή δεν είναι μέσα στην νοοτροπία τους και στην πρακτική τους.
Ποιος θα επιλέξει τα ικανά επαγγελματικά στελέχη, όταν τα πλοκάμια της διαφθοράς φθάνουν μέχρι τoυς κλητήρες των υπουργείων;
Αυτό είναι θέμα κυβέρνησης. Μπορεί η κυβέρνηση να χτυπήσει την γροθιά στο τραπέζι ή θα φύγει την
επόμενη μέρα; Αν λοιπόν εκλέγεσαι στην κυβέρνηση, επειδή έχεις κομματικό μηχανισμό μέσα στο υπουργείο και κάνεις ρουσφέτια για να πάρεις ψήφους και έχεις και την κομματική σου συντεχνία για να της κάνεις τα χατίρια και να σου φέρει ψήφους, έτσι δεν μπορείς να φτιάξεις κράτος. Αυτό είναι το μεγάλο πρόβλημα. Αν όμως αντλείς τη δύναμή σου από τους πολίτες, τότε έχεις τεράστια δύναμη. Ωστόσο οι πολίτες δεν έχουν εμπιστοσύνη στους πολιτικούς πλέον. Για αυτό λέμε ότι αυτό το σύστημα έχει χρεοκοπήσει και πρέπει να βγουν νέα.
Πώς μπορεί να χτυπηθεί η φοροδιαφυγή όταν το μεγάλο κεφάλαιο απειλεί ότι θα φύγει από την Ελλάδα αν φορολογηθεί ή με τις offshore με τις οποίες χάνεται ο δρόμος του χρήματος;
Σε ό,τι αφορά στη φοροδιαφυγή, για να είμαι ρεαλιστής, δεν είναι εφικτό να την μειώσεις από το 100 στο 30 σε ένα χρόνο, από το 100 όμως στο 50 μπορείς και σε δύο χρόνια στο 30 σε 5 χρόνια στο 20 και από εκεί και πέρα δεν μπορεί να μειωθεί άλλο. Σε ό,τι αφορά τις offshore, εμείς κάναμε το νόμο. Μπορείς τις offshore να τις χειριστείς με διάφορους τρόπους, καλύτερους.
Πρώτον: Κανείς δεν μας επιβάλει να αγοράζουμε σπίτια στην Εκάλη με offshore εταιρείες. Μπορούν να το απαγορεύσουν αυτό.
Δεύτερον: Η φοροδιαφυγή δεν γίνεται στο μεγάλο κεφάλαιο. Το μεγάλο κεφάλαιο θέλει χαμηλούς συντελεστές. Δεν μπορεί να δουλέψει ο Λάτσης με μαύρα, δεν δουλεύει η Unilever και ο Τιτάν με μαύρα χρήματα, γιατί θα χάσουν τον μπούσουλα παγκοσμίως. Θα τους κλέβουν τα ίδια τους τα στελέχη. Αυτοί θέλουν χαμηλούς συντελεστές φορολόγησης, για αυτό και φεύγουν. Η φοροδιαφυγή η μεγάλη γίνεται από μία μερίδα περίπου 200.000 οικογενειών.
Η μεγάλη φοροδιαφυγή είναι από 40.000-50.000 ευρώ το χρόνο. Από εκεί και πάνω βρίσκονται μόνο 200.000 οικογένειες. Αυτές μπορούν να βρεθούν πολύ εύκολα με το να κάνεις μία βόλτα στην Αθήνα και να δεις τις βίλες που υπάρχουν. Μόνο οι πισίνες είναι 130.000. Δεν είναι δυνατόν να έχεις πισίνα και να δηλώνεις ετήσιο εισόδημα 30.000 ευρώ. Μόνο η συντήρηση της στοιχίζει 4.000 ευρώ. Εγώ ζητάω να κάνουν καθολικό πόθεν έσχες. Εκεί χρειάζεσαι από τις βάσεις δεδομένων να κάνεις data mining (εξόρυξη στοιχείων). Αν βάλεις 500 πληροφορικούς να δουλέψουν για 6 μήνες και να σου φτιάξουν μία βάση δεδομένων, τους έπιασες τους φοροφυγάδες. Όμως οι πολιτικοί δεν θέλουν να τους πιάσουν, γιατί είναι εκεί μέσα οι ίδιοι και οι δικοί τους.
Μιλάνε για επενδύσεις μέσω των ιδιωτικοποιήσεων. Πολλοί είναι αυτοί που μιλάνε για ξεπούλημα. Ποια είναι η δική σας γνώμη πάνω σε αυτό το τόσο σημαντικό ζήτημα;
Το κρατικό μονοπώλιο είναι καλύτερο από το ιδιωτικό μονοπώλιο, γιατί μπορεί ελέγχεται. Το να είναι κρατική η ΔΕΗ δεν πρέπει εξ ορισμού να είναι και κακοδιοικημένη. Δεν είμαι λοιπόν κατά των ιδιωτικοποιήσεων, αρκεί να δουλεύουν οι μηχανισμοί του ανταγωνισμού και να είναι υπέρ των πολιτών και όχι μόνο υπέρ των μετόχων.
Πόσο εφικτό είναι μια ιδιωτική επιχείρηση να λαμβάνει υπόψιν της το κοινωνικό όφελος;
Αν έχει ανταγωνισμό και δέχεται παρεμβατικούς ελέγχους είναι εφικτό. Οι αγορές από μόνες τους όμως, όπως είδαμε, δεν λειτουργούν. Αρα, ένα κριτήριο είναι να γίνουν ιδιωτικοποιήσεις προς όφελος της κοινωνίας. Να επιδιώκεις μακροπρόθεσμα οικονομική και κοινωνική αποτελεσματικότητα. Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι οι επενδύσεις που θα γίνονται τα επόμενα χρόνια στην Ελλάδα, εκτός από μερικές εξαιρέσεις, θα μειώσουν τις θέσεις εργασίας. Για παράδειγμα αν έλθει κάποιος και αγοράσει τη ΔΕΗ θα μειώσει το προσωπικό. Μεγάλος ντόρος γίνεται για την πώληση του Ελληνικού.
Αν η επένδυση που θα γίνει στο Ελληνικό προσθέσει αξία στη χώρα μας, να το πάρουν όποιοι θέλουν. Αν όμως με την επένδυση αυτή μεταφερθεί η αγορά από το κέντρο της Αθήνας στο Ελληνικό, δηλαδή ανακυκλώσουμε τον τζίρο που γίνεται, και μάλιστα να τον παίρνουν και ξένοι, τότε το μόνο όφελος είναι για τους ξένους. Όμως, δεν θα παράγει πλούτο μακροπρόθεσμα. Αν μου έλεγαν ότι με το Ελληνικό θα αυξηθούν οι τουρίστες στην Αττική κατά 100.000 αυτό να το δω και να το υπολογίσω. Όταν κάνεις μία επένδυση πρέπει να βλέπεις τι αξία θα δημιουργήσεις για την κοινωνία μακροπρόθεσμα. Άρα ναι μεν να αποκρατικοποιήσουμε αυτά τα πράγματα που πρέπει να αποκρατικοποιήσουμε που είναι ανίκανο αυτό το κράτος να τα διαχειριστεί, αλλά το πως, με ποιους, γιατί, πότε και πόσο είναι ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν. Αυτά είναι κομμάτια της χώρας μας.
Υπάρχει περίπτωση να έλθει κάποιος στην Ελλάδα και να ξεκινήσει από το μηδέν μία νέα επιχείρηση;
Γιατί να έλθουν οι ξένοι και να μην κάνουν οι Έλληνες επιχειρήσεις; Όταν έρχεται να επενδύσει κάποιος σε μια χώρα αποβλέπει στο κέρδος και δεν το κάνει για τη ψυχή της μάνας του. Ανταγωνίζεσαι ως εργαζόμενη και εγώ ως καθηγητής με δυο τρόπους, ή με χαμηλό κόστος, ή με διαφοροποίηση είτε στην ποιότητα, είτε στην εξυπηρέτηση, είτε στο “brand', είτε στη συσκευασία είτε στην καινοτομία είτε οπουδήποτε. Αν δεν έχουμε θα πάρουμε το φτηνό, αλλά αν θέλουμε να πάρουμε το καλό θα πρέπει να το πληρώσουμε.
Η Ελλάδα, με τους πόρους που διαθέτει, το μέγεθός της και τη γεωγραφική θέση στην οποία βρίσκεται, αν πάει να ανταγωνιστεί με χαμηλές τιμές θα γίνει Κίνα, αν μπορεί να γίνει Κίνα. Ούτε μπορεί όμως να γίνει Κίνα, ούτε εγώ θέλω να γίνει Κίνα η πατρίδα μου. Άρα, η μόνη λύση που υπάρχει είναι να ανταγωνιστεί κανείς με διαφοροποίηση. Επομένως, θα πρέπει να δημιουργήσεις ένα τέτοιο επιχειρηματικό περιβάλλον, ώστε οι επενδυτές που έλθουν, θα μπορούν να κάνουν επενδύσεις και να βγάζουν λεφτά μέσα από στρατηγική ανταγωνισμού και όχι μέσα από χαμηλούς μισθούς.
Ο ανταγωνισμός στην αγορά στην Ελλάδα, γιατί δεν λειτουργεί;
Στην Ελλάδα γίνεται το εξής παράδοξο, από τη μια μεριά έχεις απίστευτες παρεμβάσεις γραφειοκρατίας στην επιχειρηματικότητα και από την άλλη μεριά δεν έχεις ουσιαστικούς ελέγχους. Η Ελλάδα πάντα ήταν μια αντιφατική χώρα που αυτό λαμβάνει χώρα σε όλες της τις εκφάνσεις. Από τη μια μεριά έχεις κρατισμό που πνίγει τις επιχειρήσεις και από την άλλη όποιος θέλει κλέβει. Από τη μια καταστρέφεις την υγιή επιχειρηματικότητα και από την άλλη μεριά είσαι μπάχαλο.
Η κρίση τελικά τι είναι ηθική ή κοινωνική;
Η παγκόσμια κρίση είναι πολιτική και πίσω από την πολιτική κρίση βρίσκεται μία κρίση αξιών. Δηλαδή έχουμε ένα ζήτημα παγκόσμιας ηθικής. Στην Ελλάδα αυτό συμβαίνει επί δέκα και κατά συνέπεια η κρίση είναι αξιών, ηγεσιών, πολιτικής και αυτό έχει ως σύμπτωμα την οικονομική κρίση. Η οικονομική κρίση είναι το σύμπτωμα, βέβαια το ένα επηρεάζει το άλλο, είναι σύστημα. Το πολιτικό σύστημα επηρεάζει το οικονομικό και το οικονομικό καθορίζει το πολιτικό.
Έχουμε φτάσει στον πάτο, όπως λένε οι περισσότεροι;
Όχι. Δυστυχώς. Η Ελλάδα θα αργήσει να συνέλθει. Το κακό που έχει γίνει είναι πολύ μεγάλο και δεν πρόκειται να διορθωθεί σε 4-5 χρόνια. Η Ιαπωνία έκανε 15 χρόνια και μετά ξαναήλθε η επόμενη κρίση. Τον πάτο θα στον περιγράψω βραχυπρόθεσμα. Θα έχουμε και άλλη αύξηση της ανεργίας, εγώ πιστεύω ότι θα ξεπεράσει το 30%. Η μετανάστευση παιδιών προς το εξωτερικό θα αυξηθεί καθώς επίσης και η φτώχια, η μιζέρια, η εγκληματικότητα. Τα εισοδήματα θα γίνουν χαμηλότερα και η ανεργία θα αυξηθεί και άλλο. Ο κόσμος δηλαδή θα δυστυχήσει περισσότερο. Άρα, αυτός θα είναι ο πάτος.
Μακροπρόθεσμα, αν συνεχίσουμε γραμμικά, δηλαδή δεν γίνει μία ασυνέχεια στην εξέλιξη της χώρας σε 25 χρόνια ίσως και να μην υπάρχει Ελλάδα. Υπάρχει μία κίνηση από μέσα προς τα έξω, δηλαδή άνθρωποι φεύγουν από την Ελλάδα προς τα έξω και υπάρχει ταυτόχρονα μία αντίστροφη κίνηση από έξω προς τα μέσα. Η κίνηση από έξω προς τα μέσα δεν θα είναι οι μετανάστες που λένε. Θα έλθουν οι επιχειρηματίες και θα φέρουν μαζί και τα στελέχη τους. Επομένως, αν κάνεις μία προβολή σε 25 χρόνια, στις περισσότερες περιπτώσεις θα μιλάμε Αγγλικά. Αυτό είναι το ένα μακροπρόθεσμο σενάριο.
Το δεύτερο σενάριο, το λιγότερο πιθανό, είναι να συμβεί μία ασυνέχεια σε αυτή τη γραμμική εξέλιξη της χώρας και να την σπρώξει προς τα επάνω. Αυτή τη γραμμική εξέλιξη ή θα την αφήσεις ή πρέπει να γίνει ασυνέχεια, δηλαδή μία ανατροπή πολιτική και ταυτόχρονα κοινωνική και οικονομική έτσι ώστε να ξεφύγεις από τον κατήφορο και να φύγεις μπροστά. Και τώρα είναι μια ευκαιρία, γιατί όλες οι χώρες έχουν προβλήματα. Άρα, εδώ είναι και η μόνη αισιοδοξία. Αν μπορέσει δηλαδή η χώρα να κάνει αυτή την πολιτική ανατροπή, να φτιάξει ένα εθνικό σχέδιο ανασυγκρότησης και να βγει μπροστά, καθώς τα προσόντα τα διαθέτει.
Πώς θα χαρακτηρίζατε την κατάσταση που επικρατεί αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα με μια λέξη;
Φρίκη, όχι κόλαση. Ελπίζω να μην πάμε στην κόλαση. Εσείς προτείνετε στα νέα παιδιά να φύγουν; Το προτείνω και μου κάνουν κριτική, αλλά εγώ είμαι πολύ ρεαλιστής. Τους λέω να ψάχνουν συνέχεια στην Ελλάδα μήπως βρουν κάποια δουλειά, να κοιτάξουν μήπως μπορούν να κάνουν μία δική τους επιχείρηση, αλλά με άλλους. Πρέπει να φύγουν από την νοοτροπία του “μόνος μου”. Τους προτείνω να ανοίξουν μία βάση από τους γονείς, είτε είναι ένα ζαχαροπλαστείο είτε 100 στρέμματα, να δουν μήπως με αυτά μπορούν να κάνουν κάτι και η τρίτη επιλογή που τους δίνω είναι να φύγουν στο εξωτερικό.
Το βιβλίο σας “Όλα σου τα 'μαθα μα ξέχασα μια λέξη” κέρδισε το βραβείο αναγνωστών από το ΕΚΕΒΙ το 2010. Γιατί πιστεύτε ότι το βιβλίο αυτό αγαπήθηκε τόσο πολύ από το αναγνωστικό κοινό;
Εφτασε να πουλήσει 500.000 αντίτυπα ένα βιβλίο χωρίς να σεξ και χωρίς αστυνομική πλοκή. Αυτό το βιβλίο έχει τα εξής χαρακτηριστικά, κατά τη γνώμη μου, είναι ένα βιβλίο που μιλάει ταυτόχρονα και στη λογική και στην καρδιά. Οι Έλληνες είμαστε ένας λαός με πολλές αδυναμίες, αλλά και με πολλές αρετές και εκτίμησαν σε αυτό το βιβλίο τις αξίες και τις έννοιες που πέρναγε.
Ποια είναι η πιο σημαντική λέξη στη ζωή που δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ποτέ;
Την ίδια τη λέξη ζωή.
Είστε ακαδημαϊκός δάσκαλος. Πώς κρίνετε εσείς τις αλλαγές που δρομολογούνται στα ελληνικά πανεπιστήμια με το σχέδιο “Αθηνά”;
Η εγκληματική πολιτική των τελευταίων 20 χρόνων συνεχίζεται. Κατέστρεψαν την επαγγελματική παιδεία στην Ελλάδα και τα χρήσιμα επαγγέλματα. Η Γερμανία και η Γαλλία έχουν σοβαρή επαγγελματική εκπαίδευση μετά το λύκειο. Ακόμα και τα ΤΕΙ, τα οποία ήταν τεχνολογικές σχολές, τα έκαναν ανώτατα. Υιοθέτησαν το σλόγκαν της Χούντας “κάθε πόλη και στάδιο, κάθε χωριό και γυμναστήριο” για πελατειακούς λόγους, για να βολέψουν κομματικούς καθηγητές. Τώρα έρχονται να τα μαζέψουν και έρχονται να τα μαζέψουν πάλι λάθος. Και δεν επιδιώκουν να τα αλλάξουν, γιατί συνειδητοποίησαν το λάθος τους, αλλά γιατί τους το επέβαλε η ΤΡΟΙΚΑ.
Πώς εσείς ένας τεχνοκράτης γράψατε την ποιητική συλλογή “Κραυγή σιωπής”;
Τα ποιήματα είναι συνέχεια όλων αυτών που γράφω. Είναι πολιτικά, υπαρξιακά και ιδεολογικά. Είναι έξω από τα στάνταρ της ποίησης με την έννοια των καλολογικών στοιχείων ή το “τι θέλει να πει ο ποιητής”.
Ιδρήσατε το κόμμα ’Κοινωνία Αξιών για Ενότητα, Ανάπτυξη, Πολιτισμό’’. Τι νέο μπορεί να προσφέρει το κόμμα αυτό;
Θα προσφέρει όλα αυτά που δεν προσφέρουν όλα αυτά τα κόμματα που υπάρχουν.
Πρώτο, θα εξασφαλίσει την αποτελεσματική χρηστή διακυβέρνηση.
Δεύτερο, έχει όραμα και το εννοεί, όχι στον αέρα, γιατί εμείς που γνωρίζουμε από management ξέρουμε ότι αν τα οράματα δεν τα κάνεις πράξη, τότε είσαι λαοπλάνος.
Τρίτο, έχουμε εθνικό στρατηγικό σχέδιο το οποίο το δουλεύουμε εντατικά με τους εμπειρογνώμονες και το ολοκληρώνουμε άμεσα, που κανένα κόμμα δεν έχει παρουσιάσει.
Τέταρτο: Είμαστε άνθρωποι που δεν έχουμε ανάγκη να λύσουμε το επαγγελματικό μας ζήτημα μέσα από την πολιτική. Δεν θέλουμε τον κομματισμό ούτε μέσα στο κράτος ούτε πουθενά. Θέλουμε να έχουμε μία άλλη σχέση με τον πολίτη. Εντελώς διαφορετική να μη στηρίζεται σε προπαγάνδα κτλ. Ουσιαστικά αυτό που θέλουμε να δώσουμε είναι τα αυτονόητα που χρειάζεται να κάνει το πολιτικό σύστημα στην Ελλάδα.
Είστε αισιόδοξος για το μέλλον;
Θα σας απαντήσω με τη ρήση του Antonio Gramsci “Απαισιόδοξος στο μυαλό και αισιόδοξος στην καρδιά”, αυτό είμαι.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΡΧΕΙΟΥ
(Μάρτιος 2013)
Φωτογραφίες: Νίκος Δουζίνας
