"Dali Atomicus"

 Philippe Halsman
28.02.2019
"Dali Atomicus"
Leda Atomica
Leda Atomica (1949)  Salvador Dalí, Πηγή: Dalí Theatre and Museum, Figueres

Ο Philippe Halsman έγινε διάσημος για τα πορτρέτα προσωπικοτήτων, στα οποία προσπαθούσε να αποτυπώσει το χαρακτήρα πίσω από την εικόνα. Με τον σουρεαλιστή ζωγράφο Salvador Dalí τους συνέδεε φιλία από τις αρχές της δεκαετίας του '40 και είχαν συνεργαστεί σε φωτογραφίες που έμειναν στην ιστορία. Εμπνευσμένος από τον πίνακα του Dalí "Leda Atomica" , ο Halsman δημιούργησε μία εξωπραγματική σκηνή γύρω από τον καλλιτέχνη, που περιελάμβανε το εν λόγω έργο.

Σκηνικό χωρίς βαρύτητα, με την καρέκλα, το τρίποδο και τους πίνακες να "αιωρούνται", μαζί με τρεις γάτες, έναν κουβά νερό και τον ίδιο τον Dalí να "στροβιλίζεται" ανάμεσά τους. Και αν για τα έπιπλα η διαδικασία ήταν σχετικά εύκολη, στερεώνοντάς τα με καλώδια ή κρατώντας τα με τα χέρια εκτός πλάνου, οι γάτες και το νερό έπρεπε να "πεταχτούν" από τις βοηθούς του (η γυναίκα του Halsman, Yvonne, και μία από τις κόρες του, η Irene) σε πραγματικό χρόνο. Ούτε μία, ούτε δύο, αλλά 26 φορές χρειάστηκε να επαναληφθούν οι ρίψεις, μέχρι το αποτέλεσμα να ικανοποιήσει αμφότερους, καλλιτέχνη και φωτογράφο, με τον Dalí να προσθέτει απευθείας τις δικές του πινελιές στην εικόνα του τρίποδου, ζωγραφίζοντας τον πίνακα πάνω στο φιλμ, πριν να εκδοθεί η φωτογραφία στο περιοδικό Life.       

 

Dalí Atomicus
Κάποιες από τις "απορριφθείσες" λήψεις με υποσημείωση για τους λόγους που αυτό συνέβη. Dali Atomicus, 1948. © Philippe Halsman, Magnum Photos

 

 

Ακολουθώντας τις αρχές του πίνακα, έτσι και στη φωτογραφία, (σχεδόν) τίποτα δεν αγγίζει κανέναν, με τα αντικείμενα να ίπτανται χωρίς να φτάνουν στο έδαφος ή να ακουμπούν μεταξύ τους. Η αυθεντική, απείραχτη εκδοχή αποκαλύπτει τα μυστικά της λήψης, με ένα βοηθό να κρατά την καρέκλα στα αριστερά, σύρματα να συγκρατούν το τρίποδο και τον πίνακα, με το υποπόδιο να έχει στηριχθεί και αυτό στον αέρα. Ύστερα από κάθε προσπάθεια, ο Halsman εμφάνιζε και τύπωνε το φιλμ, ενώ η Irene στέγνωνε τις γάτες. Σε κάθε απορριφθείσα λήψη σημειωνόταν ο λόγος που αυτό συνέβη. 

 Ο πίνακας Leda Atomica, που ο Dalí είχε ξεκινήσει να δημιουργεί το 1945, βρίσκεται στα δεξιά της φωτογραφίας, ενώ παρατηρούμε το "κενό" τρίποδο δίπλα και πίσω από τον καλλιτέχνη, που συμπληρώθηκε από τον ίδιο στην τελική λήψη.

Η φωτογραφία αποτέλεσε πρώιμο δείγμα της τεχνικής του Halsman, που ο ίδιος ονόμασε “Jumpology”. Στα πλαίσια αυτής της πρακτικής του, προσπαθώντας να αποθανατίσει το αληθινό πνεύμα των θεμάτων του, ζητούσε από τους φωτογραφιζόμενους να κάνουν στο κλείσιμο της φωτογράφισης ένα άλμα.  

Ένα άλμα, που στην περίπτωση του Dalí έμεινε στην ιστορία, χαρακτηριζόμενο ως μία από τις 100 σημαντικότερες φωτογραφίες όλων των εποχών από το περιοδικό TIME

 

Πηγές Πληροφοριών και Φωτογραφιών: Time.com , Wikipedia, artsy.net

 

Salvador Dali. "Dali Atomicus." 1948. © Philippe Halsman | Magnum Photos
Η αυθεντική φωτογραφία. Salvador Dali. "Dali Atomicus." 1948. © Philippe Halsman | Magnum Photos

 

Νίκος Πράσσος

Νίκος Πράσσος

Μου είπε η σύζυγος "τα γράφεις που τα γράφεις δεν τα ανεβάζεις και σε καμιά ιστοσελίδα;" Όπερ και εγένετο.  Η τέχνη ισορροπεί τον τεχνοκρατισμό της Πληροφορικής, που σπουδάσαμε και διδάσκουμε. Συναίσθημα και ορθολογισμός ακροβατούν σε ένα ταξίδι με κοινό παρoνομαστή τη γνώση, επαναπλαισιώνοντας τις υπάρξεις μας μέσα σε έναν κόσμο που συνεχώς αλλάζει, μένοντας συνάμα τόσο ίδιος, όπως και οι άνθρωποί του.